Agenda and draft minutes

Cafwyd ymddiheuriadau gan y Cynghorydd Alan James.

Yr Aelodau I ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy’n rhagfarnu ag unrhyw fater a nodwyd i’w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Ni ddatganwyd unrhyw gysylltiad.

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Caniataodd y Cadeirydd i’r Cynghorydd Brian Jones holi am adroddiad Rhaglen Adfywio a Llywodraethu y Rhyl, a oedd wedi’i oedi tan fis Mawrth 2025. Mynegodd bryder y byddai angen i’r prosiectau a gaiff eu hariannu gan y Gronfa Ffyniant Bro gael eu cwblhau erbyn mis Mawrth 2026. Nid oedd yn credu y byddai blwyddyn yn ddigon o amser i gwblhau’r prosiectau.

Gan ymateb, dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Economi a’r Amgylchedd wrth y Cynghorydd Jones fod Rhaglen Adfywio’r Rhyl yn fwy na’r Prosiectau Cronfa Ffyniant Bro. Roedd yn rhaglen hirdymor nad oedd yn dod i ben yn 2025.

Roedd Rhaglen Adfywio a Llywodraethu y Rhyl wedi’i chyflwyno i Graffu yn gynharach yn y flwyddyn (2024) a byddai’r wybodaeth ddiweddaraf yn cael ei darparu ym mis Mawrth 2025.

Gofynnodd y Cadeirydd i’r Cynghorydd Jones geisio unrhyw eglurhad pellach gyda’r Cyfarwyddwr Corfforaethol y tu allan i’r cyfarfod.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 5 Med 2024 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Craffu Cymunedau a gynhaliwyd ddydd Iau 5 Medi 2024.  Nid oedd unrhyw faterion yn codi.

PENDERFYNWYD cymeradwyo cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Craffu Cymunedau a gynhaliwyd ar 5 Medi 2024 fel cofnod cywir.

Ystyried adroddiad ar y cyd gan y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Amgylchedd a'r Economi a Phennaeth Priffyrdd a Gwasanaethau Amgylcheddol (copi'n amgaeëdig) i alluogi'r Pwyllgor i graffu ar y cynnig a gyflwynwyd i'r Cabinet ar 1 Hydref 2024.

Cyflwynodd Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant a’r Cyfarwyddwr Corfforaethol Economi a’r Amgylchedd a’r Pennaeth Priffyrdd a Gwasanaethau Amgylcheddol yr adroddiad (dosbarthwyd ymlaen llaw). Roedd yr adroddiad yn sôn am weithredu’r gwasanaeth ailgylchu Trolibocs wythnosol newydd a swyddogaethau casglu gwastraff cysylltiedig a’r addasiadau gofynnol er mwyn sicrhau bod adnoddau digonol yn cael eu dyrannu i sicrhau y gallai'r system newydd weithredu ar sylfaen gadarn wrth symud ymlaen a galluogi’r Pwyllgor i graffu ar y cynnig (ynghlwm wrth yr adroddiad hwn) a gyflwynwyd i’r Cabinet ar 1 Hydref 2024.

Wrth agor y drafodaeth, gofynnodd y Cadeirydd a fu unrhyw wybodaeth ychwanegol ers cyfarfod y Cabinet ar 1 Hydref, er mwyn atal ailadrodd y drafodaeth flaenorol.

Eglurodd yr Aelod Arweiniol a Swyddogion fod y cyllid ychwanegol a gymeradwywyd yn caniatáu rhoi sylw i gasgliadau a fethwyd, yn dilyn cyfarfod y Cabinet ym mis Hydref.

Atgoffodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol y Pwyllgor fod nifer o rowndiau nad oeddent yn cael eu cwblhau pan gyflwynwyd y gwasanaeth newydd a bod angen adnoddau ychwanegol dros dro o ran goramser, staff asiantaeth ychwanegol a cherbydau.

Roedd mwyafrif y preswylwyr yn cael y gwasanaeth casglu ailgylchu wythnosol bellach, ond cydnabuwyd bod problemau o hyd o ran nad oedd rhai eiddo penodol yn cael gwasanaeth casglu cyson.

Gwraidd y broblem oedd nad oedd digon o rowndiau wedi’u cynnwys yn y gwasanaeth er mwyn casglu o 46,000 o eiddo ar draws y sir bob wythnos. Roedd diffyg adnoddau yn y gwasanaeth ar y dechrau wedi arwain at fethiant y gwasanaeth. Wrth symud ymlaen, roedd cynlluniau wedi’u gwneud i ddarparu gwasanaeth mwy cynaliadwy yn y tymor hir gyda darpariaeth cerbydau a gyrwyr ychwanegol.

Ers penderfyniad y Cabinet, cysylltwyd â Llywodraeth Cymru i ofyn am gefnogaeth ychwanegol tuag at wariant cyfalaf. Roedd Llywodraeth Cymru wedi dweud eu bod yn fodlon darparu cefnogaeth ychwanegol – er nad oedd yr union ffigur yn hysbys eto. O ganlyniad dylai cost prynu’r cerbydau ychwanegol fod yn llai nag a ragwelwyd o’r blaen, a byddai dau o’r cerbydau yn rhai trydan yn hytrach na disel.

Roedd y gwasanaeth wedi dechrau gweithredu’r penderfyniad a wnaed gan y Cabinet wrth gaffael cerbydau – roedd chwech o’r wyth cerbyd wedi’u harchebu a disgwyliwyd y byddai’r cerbydau trydan yn cael eu harchebu’n fuan. Roedd prosesau recriwtio staff yn mynd rhagddynt hefyd. Byddai’r rowndiau ailgylchu newydd wedi’u haildrefnu yn dechrau ddydd Llun 4 Tachwedd 2024.

Roedd Aelodau wedi’u gwahodd i ymweld â’r Orsaf Wastraff yn gynharach yn yr wythnos i adolygu’r rowndiau ailgylchu diwygiedig a gwirio bod ardaloedd a oedd wedi profi problemau yn y gorffennol wedi’u cynnwys. Roeddent yn ffyddiog y byddai’r gwasanaeth yn llwyddiant.

Er bod y Pwyllgor yn croesawu’r wybodaeth ddiweddaraf am gael cerbydau a staff ychwanegol, roeddent yn teimlo y byddai’n fuddiol cyflwyno adroddiad yn y gwanwyn 2025 i adolygu sut oedd y rowndiau diwygiedig wedi dylanwadu ar y gwasanaeth.

Gan ymateb i gwestiynau’r Aelodau, dywedodd y swyddogion:

·      Rhagwelwyd y byddai’r cerbydau disel yn cyrraedd ym mis Rhagfyr ond byddai’r cerbydau ULEV yn cyrraedd yn y flwyddyn newydd. Roedd trefniadau dros dro yn cael eu gweithredu i gwmpasu’r cyfnod hwnnw.

·      Byddai proses recriwtio staff ychwanegol yn dechrau’r wythnos ganlynol. Bu llawer o ddiddordeb gan y staff asiantaeth a oedd wedi bod yn gweithio’r rowndiau hyd yma.

·      Dylid cofnodi unrhyw gasgliadau a gaiff eu methu yn y dyfodol trwy system C360.

·      Mae niferoedd rowndiau casglu yn amrywio o ddydd i ddydd. Cyfanswm nifer y rowndiau ar unrhyw ddiwrnod fyddai 28.

·      Roedd nifer y cerbydau llogi wedi’i leihau pan oedd yr ôl-groniad o gasgliadau wedi cael sylw, ond roedd rhai yn dal i gael eu defnyddio nes i’r cerbydau newydd  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Craffu (copi ynghlwm) yn gofyn am adolygiad o raglan gwaith i’r dyfodol y pwllgor a rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r aelodau am faterion perthnasol.

Arweiniodd y Cydlynydd Craffu (SC) yr Aelodau drwy Raglen Waith y Pwyllgor Craffu Cymunedau.

Dywedodd fod diwygiadau sylweddol wedi’u gwneud i’r rhaglen waith dros yr wythnosau blaenorol. Roedd neges e-bost wedi’i hanfon at Aelodau’r Pwyllgor ar 1 Hydref i egluro pa eitemau oedd wedi’u hail-drefnu a’r rhesymau dros hyn.

Bu cytundeb yng nghyfarfod Grŵp Cadeiryddion ac Is-gadeiryddion Craffu y byddai blaenoriaeth yn cael ei rhoi i brosiectau sy’n gysylltiedig â’r Rhaglen Drawsnewid – fel y Gwasanaeth Gwastraff a’r Cynnig Toiledau Cyhoeddus. Fodd bynnag, roedd pob eitem a oedd ar y rhaglen waith o’r blaen yn dal i fod wedi’u cynnwys – er bod hynny ar ddyddiad diweddarach.

Gofynnodd y Cydlynydd Craffu am gymeradwyaeth gan y Pwyllgor ar gyfer y newidiadau hyn i raglen waith y Pwyllgor Craffu Cymunedau ynghyd â chynnwys yr adroddiad Gwastraff a gynigiwyd yn gynharach yn y cyfarfod.

PENDERFYNWYD cytuno ar raglen waith y Pwyllgor Craffu Cymunedau, yn amodol ar yr uchod.

Cael y wybodaeth ddiweddaraf gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar Fyrddau a Grwpiau amrywiol y Cyngor.

Nid oedd gan Aelodau unrhyw adborth i’w rannu â’r Pwyllgor.

Daeth y cyfarfod i ben am 11:25am.