Agenda and draft minutes

Gwnaeth y Cadeirydd groesawu pawb i’r cyfarfod a mynegodd groeso arbennig i Lesley Powell, Prif Swyddog Gweithredol Cyngor ar Bopeth Sir Ddinbych a Katie Goodwin, Rheolwr Partneriaethau Adran Gwaith a Phensiynau a oedd yn bresennol ar gyfer eitem 6 ar y rhaglen - Credyd Cynhwysol.  

Rhoddodd yr Arweinydd, y Cynghorydd Hugh Evans ymddiheuriadau fel Aelod Arweiniol ar gyfer eitem 7 – Strategaeth Arwyddion Twristiaeth ar gyfer Sir Ddinbych.

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu ag unrhyw fater a nodwyd fel un i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Datganodd y Cynghorydd Merfyn Parry gysylltiad personol ag eitem 6 ar y rhaglen - Credyd Cynhwysol.

Penodi Is-Gadeirydd y Pwyllgor ar gyfer blwyddyn y cyngor 2018/19 (gweler ynghlwm gopi o ddisgrifiad swydd ar gyfer Aelod Archwilio a Chadeirydd / Is-Gadeirydd)

Enwebwyd ac eiliwyd Cynghorydd Graham Timms ar gyfer rôl Is-Gadeirydd y Pwyllgor Craffu Cymunedau. Ni dderbyniwyd enwebiadau eraill ac felly:

PENDERFYNWYD penodi’r Cynghorydd Graham Timms yn Is-Gadeirydd y Pwyllgor Craffu Cymunedau ar gyfer blwyddyn y cyngor 2018/2019.

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod

fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw fater brys.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 22 Mawrth 2018 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Craffu Cymunedau a gynhaliwyd ar 22 Mawrth.

Materion yn codi -

Tudalen 12 – Eitem 6 ar y Rhaglen – Adroddiad Diweddaru Rheoli Gwylanod – Cadarnhaodd y Cydlynydd Craffu nad oedd gohebiaeth gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC) yn gofyn am wybodaeth o ran niferoedd unigolion a oedd wedi mynychu Ysbytai Lleol wedi cynnwys nifer yr unigolion a oedd wedi mynychu meddygfeydd Meddygon Teulu. Byddai’r dasg i gasglu ffigurau pob meddygfa meddyg teulu yn fawr.

PENDERFYNWYD derbyn a chymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 22 Mawrth 2018 fel cofnod cywir.

Ystyried adroddiad gan y Rheolwr Contractau a Pherfformiad Prosiect (copi ynghlwm) yn manylu ar effaith tebygol cyflwyno’r Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol ar Wasanaethau’r Cyngor ac ar breswylwyr y Sir a’r gwaith cynllunio a pharatoi sydd wedi cael ei wneud hyd yn hyn.

10.10-11.00 a.m

Gwnaeth yr Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol gyflwyno adroddiad gan y Rheolwr Prosiect Contractau a Pherfformiad: Cyllid (dosbarthwyd eisoes) a oedd yn amlinellu effaith debygol cyflwyniad diweddar Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol ar wasanaethau’r Cyngor a phreswylwyr y sir, a’r gwaith cynllunio a pharatoi a wnaed hyd yma gan y Cyngor a’i bartneriaid ar gyfer effaith bosibl ei gyflwyno.  Cyn egluro cynnwys yr adroddiad, cyflwynodd yr Aelod Arweiniol swyddogion y Cyngor a oedd yn bresennol ynghyd â’r cynrychiolwyr o’r sefydliadau partner allweddol, yr Adran Gwaith a Phensiynau a Chyngor ar Bopeth Sir Ddinbych, ac roedd yr awdurdod wedi bod yn gweithio’n agos gyda nhw gyda’r bwriad o reoli effaith Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol yn y sir.  Yn ystod ei gyflwyniad, dywedodd yr Aelod Arweiniol, er bod y rhan fwyaf o Sir Ddinbych wedi ffurfio rhan o gyflwyno Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol a ddechreuodd ym mis Ebrill 2018, gan ei fod yn cael ei wasanaethu gan Ganolfan Waith y Rhyl, roedd preswylwyr yn rhan ddeheuol y sir wedi bod yn destun Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol o fis Hydref 2017 gan fod eu Canolfan Waith leol yn Wrecsam, ac roedd rhai a oedd yn byw ar gyrion gorllewin yn y sir yn mynd rai wythnosau’n ddiweddarach gan fod Canolfan Waith Llandudno yn effeithio arnynt.

Dywedwyd wrth Aelodau fod cyflwyno Credyd Cynhwysol yn ffurfio rhan o raglen Llywodraeth y DU o ddiwygio lles.  Roedd yn fudd-dal a oedd yn seiliedig ar brawf modd, wedi’i weinyddu gan yr Adran Gwaith a Phensiynau, a oedd ar gael i bobl oedran gweithio ar incwm isel, naill ai mewn gwaith neu allan o waith.  Roedd y budd-dal newydd yn disodli’r chwe phrif fudd-dal neu gredydau treth a oedd ar gael i bobl oedran gweithio a’u cyfuno yn un taliad aelwyd sengl bob mis.  Gan fod yn ymwybodol o oblygiadau posibl cyflwyno Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol ar breswylwyr a gwasanaethau’r Cyngor fel ei gilydd, sefydlodd y Cyngor Fwrdd Credyd Cynhwysol ym mis Gorffennaf 2017.  Pwrpas y Bwrdd, a oedd yn cynnwys swyddogion o amrywiaeth eang o wasanaethau’r Cyngor a budd-ddeiliaid partner allweddol, h.y. yr Adran Gwaith a Phensiynau, Cyngor ar Bopeth Sir Ddinbych a Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig, oedd datblygu dull corfforaethol o ddarparu cefnogaeth a chyngor i breswylwyr a oedd wedi’u heffeithio gan y newidiadau i sicrhau nad oeddent yn methu allan ar eu hawl i fudd-daliadau neu unrhyw hawliau cysylltiedig, h.y. Prydau Ysgol Am Ddim ac ati. Fel rhan o gynllunio ar gyfer cyflwyno Gwasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol yn y sir, roedd swyddogion wedi cysylltu’n agos gydag awdurdodau eraill, fel Sir y Fflint, lle roedd Gwasanaethau Llawn Credyd Cynhwysol wedi’u cyflwyno yn gynharach gyda bwriad o ddysgu o’u profiadau a chasglu arfer da. 

Eglurodd swyddogion y Cyngor a oedd yn bresennol wrth y Pwyllgor y mesurau a weithredwyd hyd yma mewn cais i liniaru effeithiau cyflwyno’r budd-dal ar breswylwyr ac ar wasanaethau’r Cyngor, gan ddangos y cysylltiadau rhwng gwaith amrywiaeth o grwpiau a budd-ddeiliaid.  Gwnaethant amlinellu’r risgiau a nodwyd o ran ei gyflwyno a’r camau gweithredu lliniaru a anogwyd i reoli’r risgiau hynny (fel a nodir yn Atodiad 3) a’r amrywiaeth o gyfathrebu a oedd wedi’u rhoi i breswylwyr a budd-ddeiliaid yn ystod yr amser a oedd yn arwain at gyflwyno’r budd-dal ac wedi hynny (Atodiad 5).  Gyda bwriad o ddarparu gwasanaeth di-dor a dull amlasiantaeth, mae gan Cyngor ar Bopeth Sir Ddinbych a’r Cyngor staff yng Nghanolfan Gwaith y Rhyl i ddarparu amrywiaeth o gefnogaeth a chyngor i’r rhai sy’n hawlio Credyd Cynhwysol gan gynnwys cyngor am gyllidebu a chyngor tai, atal digartrefedd a mynediad i hawliau eraill sydd ar gael gan y Cyngor. Roedd  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Ystyried adroddiad gan y Rheolwr Traffig, Parcio a Diogelwch Ffyrdd a’r Arweinydd Tîm – Twristiaeth, Marchnata a  Digwyddiadau, gan roi’r diweddaraf i aelodau am ddatblygiad cychwynnol strategaeth arwyddion twristiaeth ar gyfer Sir Ddinbych.

11.15-12.00 p.m.

Yn absenoldeb yr Arweinydd, cyflwynodd y Dirprwy Arweinydd (Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol) adroddiad ar y cyd gan Reolwr Traffig, Parcio a Diogelwch Ffyrdd y Cyngor, a’r Arweinydd Tîm: Twristiaeth, Marchnata a Digwyddiadau (a ddosbarthwyd eisoes) a oedd yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau am ddatblygiad dechreuol strategaeth arwyddion twristiaeth ar gyfer Sir Ddinbych.  Rhoddodd friff i aelodau am gefndir y prosiect ac eglurodd, pan fyddai’r arwyddion twristiaeth ‘brown’ wedi’u codi ar ochr yr A55 i gyfeirio ymwelwyr i Rhuddlan, Llanelwy a Dinbych, byddai angen arwyddion eraill i’w cyfeirio i atyniadau eraill ar draws y sir.  Barn Aelodau Arweiniol a swyddogion oedd fod codi’r arwyddion ar yr A55 a chyflwyno menter dwristiaeth Llywodraeth Cymru (LlC) ‘Ffordd Cymru’ (ynghlwm wrth atodiad C yr adroddiad) a oedd yn canolbwyntio ar hyrwyddo tri llwybr twristiaeth craidd yn y sir, yn darparu cyfle delfrydol i’r Cyngor ei hun ddatblygu strategaeth arwyddion twristiaeth ar gyfer Sir Ddinbych a oedd yn ategu arwyddion yr A55 a gweledigaeth LlC, wrth ddatblygu economïau trefol a gwledig y sir.  Yn ogystal â gweithio gyda cynghorau tref a chymuned, twristiaeth a busnesau eraill i ddatblygu a darparu arwyddion ‘traddodiadol’, byddai hefyd yn ddoeth cynyddu portholion gwybodaeth ddigidol a chyfleoedd busnes, fel ‘i-beacons’.

Dywedodd swyddogion fod awdurdodau lleol Gogledd Cymru wedi cyflwyno cynnig ar y cyd llwyddiannus dan brosiect ‘Ffordd Cymru’ i ddatblygu twristiaeth y gaeaf yn y rhanbarth.  Roedd gwaith yn mynd rhagddo gyda busnesau lleol ar draws y rhanbarth gyda bwriad o’u hymgysylltu gyda phrosiect a fyddai’n gweld busnesau sy’n gysylltiedig â thwristiaeth ar agor drwy’r flwyddyn ac yn ffynnu, beth bynnag yw’r tymor.  Er bod technoleg yn datblygu bob dydd, roedd arwyddion ochr ffordd yn dal yn ffordd bwysig o dynnu sylw twristiaid at atyniadau, roedd gwybodaeth ddigidol yn ategol at arwyddion. 

Gan ymateb i gwestiynau’r Aelodau, dywedodd yr Aelod Arweiniol a swyddogion:

·         roedd gweithredwyr twristiaeth fel arfer yn talu am arwyddion ‘brown’, ond roedd y Cyngor fel arfer yn talu am unrhyw gostau cynnal a chadw ar eu cyfer, er nad oedd ganddynt gyllideb benodol ar gyfer costau cynnal a chadw’r arwyddion;

·         gallai’r gweithgor aelodau etholedig a swyddogion arfaethedig weithio allan manylion llwybrau twristiaid a ffefrir a rhai amgen drwy’r sir, fel rhan o’i waith o ran datblygu ‘llwybrau twristiaid'.  Gallai’r Grŵp drafod gyda chynghorau dinas, tref a chymuned hefyd beth yw manteision datblygu a phrynu arwyddion a oedd â brandio cyson.  Byddai’r gweithgor hwn yn edrych ar strategaeth arwyddion yn unig, gan gynnwys rhoi symbolau hawdd eu hadnabod ac ati arnynt, ar gyfer rhwydwaith priffyrdd y sir, ni fyddai’n archwilio arwyddion cefnffyrdd gan mai cyfrifoldeb LlC oeddent.  Pan oedd wedi’i sefydlu, rhagwelwyd y byddai cyfle i’r Gweithgor weithio gydag awdurdodau cyfagos eraill gyda bwriad o sicrhau y byddai ‘llwybrau twristiaeth’ pob awdurdod yn ategu llwybrau ei gilydd a’r rhai a nodwyd fel rhan o gynnig Ffordd Gogledd Cymru i gyd;

·         er nad oedd gan y Cyngor ei ‘Siop Arwyddion’ ei hun bellach, gallai gaffael arwyddion ffordd ar gyfradd gystadleuol, er byddai rhywfaint o oedi o ran amser darparu;

·         roedd y Gweithgor oedd â’r dasg o ddatblygu arwyddion twristiaeth yr A55 ar gyfer atyniadau Dyffryn Clwyd wedi ailgyfarfod yn dilyn cyfarfod y Pwyllgor ym mis Tachwedd gyda bwriad o ddatblygu’r prosiect.  Roedd rhywfaint o ddiffyg o ran y cyllid a oedd ar gael ar gyfer yr arwyddion, ac roedd yr Aelod Cynulliad (AC) yn ceisio datrys hyn drwy LlC;

·         er bod twristiaid yn dibynnu fwyfwy ar wybodaeth ddigidol am le i ymweld ag ef ac ati, byddai angen dogfennau papur o hyd fel mapiau a chanllawiau; ac

·         nid oedd cydbwysedd gwleidyddol yn ofyniad i  ...  view the full Cofnodion text for item 7.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio (copi ynghlwm) yn gofyn am adolygiad o raglen gwaith i’r dyfodol y pwyllgor a rhoi’r diweddaraf i’r aelodau ar faterion perthnasol.

12.00-12.15 p.m.

Cyflwynodd y Cydlynydd Craffu adroddiad (a ddosbarthwyd eisoes) sy’n gofyn i’r Aelodau adolygu rhaglen waith y Pwyllgor ac yn rhoi diweddariad ar faterion perthnasol. 

Canolbwyntiodd y drafodaeth ar y canlynol –

·         ail-gadarnhawyd y ddwy eitem ar y rhaglen waith ar gyfer cyfarfod nesaf y Pwyllgor, a chytunwyd i wahodd yr Aelodau Cabinet Arweiniol perthnasol i’r cyfarfod hwnnw;

·         cytunwyd i gynnwys adroddiad diweddaru am Gredyd Cynhwysol a Strategaeth Arwyddion Twristiaeth ar gyfer Sir Ddinbych ar Raglen Gwaith i'r Dyfodol y Pwyllgor ymhen 12 mis;

·         cyfeiriwyd at friff gwybodaeth y Pwyllgor, a oedd yn cynnwys diweddariad ar gamau gweithredu o’r cyfarfod diwethaf, ynghyd â gwybodaeth bellach yn ôl y gofyn

Felly:

Penderfynodd y Pwyllgor: - gymeradwyo rhaglen gwaith i'r dyfodol y Pwyllgor yn amodol ar yr uchod

Derbyn unrhyw ddiweddariadau gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar wahanol Fyrddau a Grwpiau’r Cyngor.

12.15-12.20 p.m.

Adroddodd gynrychiolwyr y Pwyllgor ar eu presenoldeb mewn cyfarfodydd fel a ganlyn -

Roedd y Cynghorydd Huw Williams wedi mynychu’r Her Perfformiad Gwasanaeth ar gyfer Cyllid, a nododd fod adroddiad diweddaru wedi ei gynnwys yn y briff diweddaru gwybodaeth.