Agenda and draft minutes

Derbyniwyd ymddiheuriadau o absenoldeb gan y Cynghorydd Bob Murray a gan y Prif Weithredwr, Judith Greenhalgh a alwyd i gyfarfod brys yn ymwneud â phandemig COVID-19, yn ogystal a Geraint Davies, y Pennaeth Addysg dros Dro. Roedd Alan Smith, Pennaeth Gwella Busnes a Moderneiddio yn dirprwyo i'r Prif Weithredwr yn y cyfarfod.

Yr Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Cyhoeddodd yr aelodau etholedig a chyfethol canlynol fuddiannau personol fel llywodraethwyr ysgolion yn yr ysgolion a enwir mewn perthynas ag eitemau busnes 5 a 6:

Y Cynghorydd Ellie Chard -                                   Ysgol Tir Morfa

Y Cynghorydd Huw Hilditch -Roberts -                  Ysgol Pen Barras a'i blant yn mynychu cyfrwng Cymraeg addysg

Y Cynghorydd Hugh Irving -                                  Ysgol Uwchradd Prestatyn

Y Cynghorydd Meirick Lloyd-Davies -                    Ysgol Cefn Meiriadog

Mynychodd y Cynghorydd Paul Penlington -         Ysgol y Llys a'i blant yn mynychu addysg cyfrwng Cymraeg

Y Cynghorydd Arwel Roberts -                              Ysgol y Castell

Neil Roberts -                                                         Ysgol y Parc

Y Cynghorydd Peter Scott -                                   Ysgol VP Llanelwy.

Y Cynghorydd Emrys Wynne -                                  Ysgol Borthyn ac Ysgol Brynhyfryd

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw eitemau brys gyda'r Cadeirydd cyn y cyfarfod.

Derbyn cofnodion y

(i)    Pwyllgor Craffu Perfformiad a gynhaliwyd ar 26 Tachwedd 2020,

(ii)   Pwyllgor Craffu Perfformiad Arbennig a gynhaliwyd ar 22 Rhagfyr 2020 (copïau ynghlwm)

10:00am – 10:05am

Cyflwynwyd y cofnodion canlynol o gyfarfodydd y Pwyllgor Craffu Perfformiad:

(i) Cyfarfod wedi'i gynnal ar 26 Tachwedd 2020

(ii) Cyfarfod Arbennig a gynhaliwyd ar 22 Rhagfyr 2020

Y Pwyllgor:

Penderfynwyd: - derbyn y ddwy set o gofnodion a'u cymeradwyo fel cofnod gwir a chywir o'r cyfarfodydd a gynhaliwyd ar 26 Tachwedd a 22 Rhagfyr 2020 yn y drefn honno.

Dywedodd y Cynghorydd Emrys Wynne (Cadeirydd y Grŵp Gorchwyl a Gorffen Defnyddio Plastigau) fod y Grŵp Cadeiryddion Craffu ac Is-gadeiryddion (GCCIG) yn gobeithio dyfeisio ateb ymarferol ar gyfer monitro cyflwyno'r argymhellion mewn perthynas â lleihau'r defnydd o blastig a'r Strategaeth Newid Hinsawdd ac Ecolegol ehangach yn y sir maes o law.

Ystyried adroddiad ar sut mae’r consortiwm rhanbarthol, mewn partneriaeth â’r Awdurdod Lleol wedi esblygu ac addasu i gefnogi ysgolion yn ystod pandemig COVID a sut y mae ysgolion wedi addasu i ffyrdd newydd o weithio wrth ymateb i gyfyngiadau COVID-19 a’r effaith ar arferion darparu addysg yn y dyfodol.

10:05am – 11:00am

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Addysg, Plant a Phobl Ifanc ochr yn ochr â'r Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau adroddiad y Rhaglen Waith a'r Cymorth i Ysgolion yn ystod Pandemig Covid (a gylchredwyd yn flaenorol). Roedd yr adroddiad yn crynhoi sut roedd addysg ac ysgolion wedi ceisio cyflwyno'r addysg orau mewn cyfnod anodd. Amlinellwyd yn yr adroddiad a'r atodiadau oedd y cynnig addysgol a ddarparwyd i bob disgybl yn y sir, asesiad o brif ganlyniadau ac effaith y gwaith hwnnw hyd yma ynghyd ag unrhyw ganlyniadau ac effeithiau eraill a nodwyd. Amlinellodd hefyd fanylion y gwaith pellach sydd ei angen i gryfhau pob agwedd ar ddarparu addysg yn y dyfodol. Roedd yr amser wedi bod yn heriol iawn. Roedd dau swyddog o GWE hefyd yn bresennol i ateb ymholiadau.

Roedd y gwasanaeth rhanbarthol, GwE, yn ei gyfanrwydd wedi ailffocysu sawl gwaith yn ystod y cyfnod hwn i ddiwallu anghenion yr ystod o randaliadau. Cafodd y gallu i fod yn hyblyg ac ystwyth i weithio'n effeithiol gyda'i gilydd mewn gwahanol dimau, yn aml ar draws y sector, effaith sylweddol ar ymddygiad sefydliadol a chanfyddiad allanol

Roedd cyswllt rheolaidd ag arweinwyr ysgolion wedi cael derbyniad da ac wedi cyfrannu at Brifathrawon yn teimlo y gallent droi at gydweithiwr proffesiynol i rannu materion heriol ac i ddod o hyd i atebion i fynd i'r afael â materion o ddydd i ddydd.

Roedd cefnogaeth i les uwch arweinwyr wedi cael ei ddarparu trwy gyfres o weithdai a sesiynau we a oedd yn cefnogi eu gwytnwch yn ystod y cyfnod anodd hwn. Roedd y rhain yn cael eu cynnal yn wythnosol ac yn fuddiol dros ben. Roedd staff GwE hefyd yn cynnal ymweliadau bugeiliol wyneb yn wyneb ag ysgolion yn ystod tymor yr hydref ar ran yr Awdurdodau Lleol.

Roedd y chwe awdurdod lleol a GwE wedi cymryd dull rhanbarthol ar y cyd o gefnogi ysgolion ledled y pandemig COVID. Dangoswyd hyn yn glir yn y dull rhanbarthol cyson wrth ddatblygu fframwaith cefnogol i sicrhau bod gan bob ysgol ranbarthol y polisïau cywir ar waith ynghyd ag asesiad risg cynhwysfawr er mwyn creu amgylchedd diogel i groesawu'r plant yn ôl i ysgolion.

Roedd ysgolion a oedd yn peri pryder cyn cloi i lawr wedi derbyn cefnogaeth trwy gydol y cyfnod. Roedd athrawon wedi bod yn tywys disgyblion a rhieni trwy ddysgu cyfunol. Roedd yr ysgolion yn cyflawni addysg a derbyniodd rhieni adroddiadau ar ddatblygiad eu plentyn. Roedd llawer o ysgolion yn cydnabod bod ymgysylltiad rhieni wedi bod yn ffactor allweddol wrth sicrhau dysgu o bell / cyfunol effeithiol. Roedd GwE a'r Awdurdodau Lleol wedi darparu ystod o ganllawiau i gefnogi ysgolion i wella ymgysylltiad rhieni, gan gynnwys rhannu arfer da, ac wedi parhau i ddarparu hynny.

Sicrhawyd y Pwyllgor bod unrhyw ddisgyblion a oedd angen unrhyw offer TG ar gyfer eu gwaith ysgol yn cael eu cynorthwyo i gael mynediad iddo. Hysbysodd yr Aelod Arweiniol y Pwyllgor nad oedd unrhyw ddisgyblion, hyd y gwyddai'r Gwasanaeth, heb yr offer TG gofynnol.

Cofnododd yr Aelodau Arweiniol ei ddiolch personol i'r holl staff Addysg, Gwasanaeth Plant, Iechyd a Diogelwch, cymorth ysgolion, staff arlwyo a chynnal a chadw am yr holl waith caled a oedd wedi galluogi ysgolion i ailagor a hefyd i ddarparu dysgu cyfunol.

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd yn y Pwyllgor -

·          Diolchodd y Pwyllgor i'r holl staff am eu holl waith caled yn ystod yr amser anodd hwn.

·         codwyd pryderon am y materion TG y gallai rhai plant eu profi wrth gynnal dysgu hybrid, h.y. gall fod materion lled band yn codi o nifer o aelodau'r teulu'n ceisio defnyddio'r rhyngrwyd ar yr un pryd, oherwydd addysg  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried adroddiad ar y cyd gan y Pennaeth Addysg a'r Rheolwr Cynllunio Addysg a Chyffyrddiadau (copi ynghlwm) sy'n ceisio i'r Pwyllgor drafod polisi Cludiant Dysgwyr y Cyngor a'i gymhwysiad mewn perthynas ag addysg gyfrwng Cymraeg.

11:10am – 12:00pm

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Addysg, Plant a Phobl Ifanc, y Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts yr adroddiad (a gylchredwyd yn flaenorol). Roedd yr adroddiad yn darparu trosolwg o ofynion trafnidiaeth ysgolion wrth iddynt gymhwyso i ysgolion Cymraeg o dan Fesur Teithio Dysgwyr (Cymru) 2008, a oedd wedi'i ymgorffori ym Mholisi Cludiant Dysgwyr Cyngor Sir Dinbych ei hun yn 2018. Roedd hefyd yn darparu trosolwg o'r Iaith Gymraeg. Categoreiddio ysgolion a sut roedd darpariaeth Cludiant Ysgol yn gysylltiedig â darpariaeth cyfrwng addysg. Roedd yr adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor mewn ymateb i gais gan aelodau.

Hysbyswyd y Pwyllgor bod un ymgynghoriad diweddar ac un parhaus gan Lywodraeth Cymru (LlC) a allai o bosibl arwain at newidiadau i'r Polisi Trafnidiaeth Dysgwyr a meini prawf Categoreiddio Ysgolion maes o law. O ganlyniad, roedd yr Aelod Arweiniol yn teimlo bod yr adroddiad yn cael ei ddwyn gerbron y Pwyllgor yn gynamserol. Byddai angen asesu canlyniadau'r ymgynghoriadau a'r newidiadau arfaethedig sy'n deillio ohonynt ar ôl cwblhau'r ymgynghoriadau, oherwydd gallent gael effaith sylweddol ar sut roedd ysgolion yn darparu addysg yn enwedig o ran yr Iaith Gymraeg. Roedd disgwyl i ganfyddiadau LlC gyhoeddi canfyddiadau'r ymgynghoriad yn ystod gwanwyn 2021.

Yn ystod y trafodaethau, codwyd y pwyntiau canlynol:

·         Roedd y Cadeirydd yn ymwybodol y byddai'n rhaid i ddisgyblion a fynychodd Ysgol Bro Cinmerch dalu am gludiant i fynychu Ysgol Glan Clwyd (yn dibynnu ar leoliad eu cyfeiriad cartref) neu fynd i Ysgol Brynhyfryd, gan fod yr olaf wedi'i diffinio fel eu hysgol addas agosaf ar gyfer darparu addysg Gymraeg, gan fod 80% o'i gynnig cwricwlwm ar gael trwy gyfrwng Cymraeg. Cytunodd yr Aelod Arweiniol i drafod y mater gyda'r rhieni a'r disgyblion yr effeithiwyd arnynt. Yn flaenorol, efallai bod disgyblion wedi gallu gwneud cais am deithio rhatach ar gludiant ysgol i fynychu'r ysgol o'u dewis, ond roedd newidiadau diweddar i'r Rheoliadau Hygyrchedd Cerbydau Gwasanaeth Cyhoeddus (RhHCGC) wedi golygu nad oedd hwn bellach yn opsiwn i ddisgyblion a rhieni

·          Roedd y Pwyllgor eisiau sicrhau bod rhieni a phlant yn cael eu cefnogi wrth gyrchu addysg uwchradd trwy'r cyfrwng iaith o'u dewis.

·         a ystyriwyd bod plant deuol yn gymwys i gael cludiant ysgol am ddim o'u prif gartref i'w hysgol addas agosaf. Dywedodd swyddogion y byddai eu cyfeiriad cartref ar gyfer trafnidiaeth addysg yn gyffredinol yn cael ei ystyried fel yr un a gofrestrwyd ar gyfer taliadau Budd-dal Plant y disgybl. Serch hynny, roedd hyn weithiau'n achosi problem ac amlygwyd hyn i LlC fel rhan o ymateb y Cyngor i'r ymgynghoriad diweddar.

·         Codwyd y diffiniad o addysg Gymraeg a oedd ar gael ledled Sir Ddinbych, gan fod pryder ymhlith rhieni a oedd am i'w plant gael eu haddysgu trwy gyfrwng Cymraeg. Roedd Ysgol Glan Clwyd yn ysgol Categori A a oedd yn gallu cynnig 100% o'i chwricwlwm trwy gyfrwng Cymraeg, ond roedd Ysgol Brynhyfryd yn ysgol Gymraeg Categori B, a oedd yn sicr o gynnig o leiaf 80% o'i chwricwlwm trwy'r cyfrwng o Gymraeg. Roedd y ddarpariaeth hon yn cydymffurfio â diffiniadau LlC o'r ddau gategori. Roedd yr aelodau'n poeni erbyn i'r disgyblion gyrraedd blynyddoedd 11, 12 a 13 efallai na fyddai digon o adnoddau ar gael mewn ysgolion Categori B i gynnig darpariaeth Gymraeg.

·         Hysbysodd yr Aelod Arweiniol a'r Rheolwr Cynllunio Addysg ac Adnoddau'r pwyllgor y byddai adroddiadau pellach yn cael eu cyflwyno i'r Pwyllgor ar ôl i'r ymgynghoriadau ddod i ben a bod y canfyddiadau'n hysbys.

·          

Penderfynwyd: - yn ddarostyngedig i'r arsylwadau uchod i gadarnhau nad oedd angen newid Polisi'r Awdurdod ar hyn o bryd oherwydd:

(i)   Polisi Cludiant Dysgwyr 2018 yn cwrdd yn llawn â'r gofynion statudol cyfredol o dan Fesur Teithio Dysgwyr (Cymru) 2008;  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Craffu (copi ynghlwm) yn gofyn am adolygiad o raglen gwaith i’r dyfodol y pwyllgor a rhoi’r diweddaraf i’r aelodau ar faterion perthnasol.

12:00pm – 12:20pm

Cyflwynodd y Cydlynydd Craffu'r adroddiad (a gylchredwyd yn flaenorol) yn gofyn am adolygiad Aelodau o raglen waith y Pwyllgor a darparu diweddariad ar faterion perthnasol. Atgoffwyd yr aelodau y dylid llenwi'r ffurflen gynnig ar gyfer pynciau craffu (atodiad 2) er mwyn i'r Grŵp Cadeiryddion Craffu ac Is-gadeiryddion adolygu a dyrannu eitemau busnes.

·         Hysbyswyd yr aelodau bod cais wedi dod i law i'r adroddiad ar Gofal Iechyd Cefndy yn ystod 2019/20 gael ei ohirio tan fis Mehefin 2021 i'w alluogi i gwmpasu dwy flynedd ariannol lawn. Gohiriwyd cyflwyniad 2019/20 i ddechrau oherwydd y pandemig, felly gan fod y cwmni bellach yn chwarter olaf blwyddyn ariannol 2020/21, byddai'n ddoeth adrodd am ddwy flynedd lawn.

·         O ganlyniad i'r ymateb pandemig parhaus, roedd swyddogion wedi gofyn i'r adroddiad ar Hafan Deg gael ei ohirio tan Orffennaf 2021. Cytunodd y Pwyllgor i'r gohirio hwn.

·         Cadarnhaodd y Cydlynydd Craffu y byddai'r Gwerthusiad Gwasanaeth Gwastraff Masnachol yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor ar 18 Mawrth

·         Hysbyswyd yr aelodau y byddai Safonau Gwasanaeth Llyfrgelloedd 2019-20 hefyd ar gael i'w cyflwyno ym mis Mawrth; a

·         roedd y Grŵp Cadeiryddion Craffu ac Is-gadeiryddion wedi cyfarfod yr wythnos flaenorol. Ni chyfeiriwyd unrhyw eitemau ganddynt at y Pwyllgor i'w harchwilio.

Penderfynwyd: yn ddarostyngedig i'r diwygiadau uchod i gymeradwyo rhaglen waith ymlaen llaw'r Pwyllgor.

Derbyn unrhyw ddiweddariadau gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar Fyrddau a Grwpiau amrywiol y Cyngor.

Dywedodd y Cadeirydd wrth yr aelodau ei fod wedi mynychu cyfarfod o Grŵp Buddsoddi Strategol (GBS) y Cyngor yn ddiweddar lle trafodwyd nifer o brosiectau, a oedd ar hyn o bryd yn destun cyfyngiadau cyfrinachedd.

Daeth y cyfarfod i ben am 12.40pm