Agenda and draft minutes

Croesawodd y Cadeirydd bawb i'r cyfarfod a diolchodd hefyd i staff y Gwasanaeth Tân ac Achub am eu presenoldeb.

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu ag unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Dim.

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Dim.

I dderbyn cofnodion cyfarfod Pwyllgor Archwilio Partneriaethau a gynhaliwyd ar 8 Hydref 2015 (copi ynghlwm).

9.35 a.m. – 9.45 a.m.

Cyflwynwyd Cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau a gynhaliwyd ar 8 Hydref, 2015.

PENDERFYNWYD derbyn a chymeradwyo cofnodion y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau a gynhaliwyd ar 8 Hydref, 2015 fel cofnod cywir.

Ymgynghoriad cyhoeddus ar "Sut i gynnal gwasanaethau tân ac achub rhagorol a fforddiadwy yng Ngogledd Cymru yn 2016-2017 a thu hwnt (copi ynghlwm)

9.45 a.m. – 10.20 a.m.

Roedd y Dirprwy Brif Swyddog Tân, Dawn Docx a'r Prif Swyddog Tân Cynorthwyol, Ruth Simmons yn bresennol i gyflwyno'r ddogfen ymgynghori "Eich Gwasanaethau, Eich Dewisiadau". 

Amlinellodd swyddogion y Gwasanaeth Tân ac Achub lwyddiant eu dull atal rhagweithiol yn ystod y blynyddoedd diwethaf o ran lleihau nifer y galwadau allan ar gyfer y Gwasanaeth o 50%.  Fodd bynnag, roedd lleihad mewn cyllid cyhoeddus yn y blynyddoedd diwethaf wedi golygu bod angen i'r Gwasanaeth gwtogi ar nifer o wasanaethau anstatudol roedd yn ei ddarparu h.y. roedd wedi gostwng y nifer o Archwiliadau Diogelwch Tân yn y Cartref (HFSC) a wnaeth yn flynyddol o 30,000 y flwyddyn i 20,000 y flwyddyn, tynnu gwasanaethau achub â llinell (a wneir yn awr gan y Gwasanaethau Achub Mynydd) ac achub anifeiliaid mawr.  Roedd hefyd wedi symleiddio ei strwythur rheoli gweithredol a oedd bellach yn gweithredu gyda 28 rheolwr canol gweithredol ar draws Gogledd Cymru, dyma oedd y nifer lleiaf yr oedd yn cael ei weithredu.  Mae'r polisi sy’n ymwneud â throi allan i Larymau Tân Awtomatig (AFAS) fel mater o drefn wedi cael ei ddiwygio fel rhan o'r mesurau arbed costau.  Mae'r Gwasanaeth yn awr yn troi allan i AFAS mewn adeiladau busnes yn ystod y dydd, oni bai fod galwad frys yn dilyn y larwm. Ers cyflwyno'r polisi hwn nid oedd y Gwasanaeth wedi mynychu 640 o 685 o alwadau AFA a ddaeth i law.  Roedd hyn wedi dod ag arbediad o tua £70K.  Fel rhan o broses pennu cyllideb y llynedd, roedd yr Awdurdod wedi cynnig cynnydd o £1 y pen o'r boblogaeth yng Ngogledd Cymru wrth bennu'r cyfraniad gan bob awdurdod lleol.  Ar ddiwedd y broses honno, roedd y cynnydd a godwyd yn cyfateb i 18c y pen o'r boblogaeth.

Yn ei ddogfen ymgynghorol, roedd yr Awdurdod Tân ac Achub yn cynnig pedwar amcan ar gyfer 2016/17 a thu hwnt:

Amcan 1: I ​​barhau â'i waith atal i gadw pobl yn ddiogel rhag tân yn eu cartrefi - byddai hyn yn cael ei ariannu gan grantiau Lywodraeth Cymru (LlC) sydd ar gael yn benodol ar gyfer y math hwn o waith

Amcan 2: gweithio'n galed i wneud y gyllideb fynd ymhellach fel na fyddai'n rhaid gofyn i gynghorau sir am unrhyw gyfraniadau uwch - byddai hyn yn golygu y byddai'r Awdurdod yn rhewi ei gyllideb am y 3 blynedd nesaf.  Tra'n gwneud hyn, byddai'n gweithio ar y cyd â gwasanaethau cyhoeddus yn yr ardal gyda'r bwriad o ddefnyddio'r adnoddau sydd ar gael i wireddu’r manteision gorau posibl i bawb dan sylw.

Amcan 3: Yn parhau i amddiffyn pob cymuned trwy well cynllunio h.y. cyfateb systemau criwio ac argaeledd criwiau er mwyn darparu’r taeniad gorau posibl o wasanaethau ar gyfer yr ardal gyfan

Amcan 4: ymchwilio i'r posibilrwydd o wneud mwy o bethau ar gyfer cymunedau h.y. cyd-ymateb gyda'r Gwasanaeth Ambiwlans a chefnogi mentrau diogelwch personol a gweithio gyda gwasanaethau cyhoeddus eraill.

Chwaraewyd fideo byr i'r aelodau i ddangos sut y gellid defnyddio data gyda'r bwriad o wella cynllunio gwasanaethau a darpariaeth ar gyfer y dyfodol.  Byddai darpar fodelau gwasanaeth posibl yn cael eu datblygu gan ddefnyddio fformiwla wedi’i hen sefydlu a ddefnyddir gan nifer o Awdurdodau Tân ac Achub gwledig a chan ystyried Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (MALlC).  Amlygodd defnyddio’r fformiwla hon fod yna ardaloedd ar draws Gogledd Cymru a fyddai angen sicrwydd o wasanaeth tân ac achub ar adegau penodol o'r dydd.

Gan ymateb i gwestiynau’r aelodau, dywedodd y swyddogion Awdurdod Tân ac Achub:

·         roedd yn ofynnol i'r Gwasanaeth yn ôl y gyfraith i ymateb i ddamweiniau traffig ar y ffyrdd;

·         Nid yw achub o ddŵr yn ofyniad statudol ar  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ar y pwynt hwn (10.30 a.m.) cafwyd egwyl o 15 munud.

Ailddechreuodd y cyfarfod am 10.45 a.m.

I ystyried adroddiad (copi ynghlwm) er mwyn darparu trosolwg i'r Aelodau o effaith ymarfer a threfniadau amddiffyn oedolion a diogelu lleol.  Hefyd i adolygu cynnydd yn y maes allweddol o waith dros y 12 mis diwethaf.

10.30 a.m. – 11.05 a.m.

Cyflwynodd y Pennaeth Gwasanaethau Cefnogaeth Gymunedol yr Adroddiad Blynyddol ar Amddiffyn Oedolion 2014/2015 (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i ddarparu trosolwg i'r Aelodau o'r trefniadau ac arferion diogelu ac amddiffyn oedolion yn lleol. 

Dywedodd y Pennaeth Gwasanaethau Cefnogaeth Gymunedol wrth y Pwyllgor ei bod yn ofynnol i'r Cyngor yn ôl statud i adrodd yn flynyddol ar Amddiffyn Oedolion Diamddiffyn (POVA).  Soniodd hefyd: -

·         mai dim ond un Dangosydd Perfformiad cenedlaethol (DP) sy'n ymwneud ag amddiffyn oedolion ar hyn o bryd.  Fodd bynnag, byddai’r Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru) 2014, pan ddaw i rym ym mis Ebrill 2016, yn rhoi sail statudol i amddiffyn oedolion, yn debyg i'r hyn a roddir i amddiffyn plant ar hyn o bryd.  Byddai ei roi ar waith hefyd yn golygu DP ychwanegol ym maes amddiffyn oedolion;

·         Am y goblygiadau i'r Cyngor o’r Dyfarniad Goruchaf Lys Trefniadau Diogelu rhag Colli Rhyddid (DoLS) a'r nifer cynyddol o geisiadau awdurdodiad safonol a dderbyniwyd o ganlyniad i'r Dyfarniad;

·         bod yr Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru (AGGCC) yn ei Adroddiad Gwerthuso Perfformiad Blynyddol ar Wasanaethau Gofal Cymdeithasol y Cyngor ar gyfer 2014/15 wedi nodi POVA fel maes i'w wella.  Roedd y Cyngor wedi nodi pedair ardal o fewn y maes amddiffyn oedolion a oedd angen cael eu cryfhau, roedd y rhain wedi’u nodi ym mharagraff 4.15 o'r adroddiad.  Roedd Arolygwyr AGGCC wedi cael eu briffio ar y meysydd hyn ac yn ymddangos i fod yn fodlon ar gynlluniau'r Cyngor ar gyfer gwella;

·         roedd angen rhywfaint o hyfforddiant pellach i Reolwyr Arweiniol Dynodedig (RhBD) er mwyn magu eu hyder wrth gadeirio cyfarfodydd a oedd yn cynnwys gweithwyr gofal iechyd proffesiynol.

Codwyd y materion canlynol gan yr Aelodau:-

·         yr anawsterau a gafwyd gan y rhai yn y proffesiynau nyrsio a gofal oherwydd bod y cyfreithiau sy'n ymwneud â nyrsio a gofal yn cael eu newid yn rheolaidd;

·         yr angen am gartrefi preswyl / gofal i ystyried cofrestru deuol oherwydd y galw cynyddol am wasanaethau gofal iechyd meddwl yr henoed.  Byddai cael cartrefi gyda chofrestriad deuol, fel cartrefi gofal preswyl a gofal nyrsio, wedyn yn sicrhau na fyddai preswylwyr yn destun straen a chynnwrf wrth i'w hanghenion gynyddu fel na fyddai'n rhaid iddynt symud o un cartref i'r llall er mwyn diwallu eu hanghenion cynyddol;

·         yr angen am ddull a arweinir gan y gymuned i ofalu am yr henoed a'r diamddiffyn a'r defnydd posibl o gyfleusterau'r Cyngor, megis llyfrgelloedd, ar gyfer unigolion hŷn, diamddiffyn neu unig i gwrdd â phobl eraill;

·         yr angen i aelodau wardiau fod yn wyliadwrus mewn perthynas â cham-drin posib o bobl oedrannus neu ddiamddiffyn yn y gymuned.

Wrth ymateb i gwestiynau'r swyddogion, gwnaeth Aelodau:

·         fanylu ar y broses, fel y nodir gan y gyfraith, yr oedd yn rhaid ei dilyn, wrth ddelio â cheisiadau caniatâd safonol o dan y dyfarniad DoLS a chadarnhawyd nad oedd costau pob asesiad DoLS i'w cwrdd gan yr awdurdod lleol;

·         Bwysleisio’r pwysau a wynebir gan wasanaethau gofal cymdeithasol oherwydd ceisiadau DoLS, o ran arian ac adnoddau - oherwydd bod yn rhaid i’r Gwasanaeth ddelio â cheisiadau cyfredol ac ôl-weithredol, ac ar yr un pryd gorfod ymgodymu â thoriadau yn y gyllideb.  Nid yw'r broblem yn unigryw i Sir Ddinbych ac yn ddiweddar gofynnwyd i Gomisiwn y Gyfraith archwilio'r problemau a'r pwysau a achosir.  Roedd eu hadroddiad i fod i gael ei gyhoeddi yn gynnar yn 2016;

·         cynghorwyd bod angen cynyddol am ofal dementia, tra bod y galw am ofal preswyl yn lleihau;

·         Pwysleisiwyd y gallai ymchwiliadau POVA olygu profiadau gofidus i bawb, yn enwedig pan oedd yr honiadau a wnaed yn ffug;

·         Cadarnhawyd, er bod y nifer o honiadau cam-drin yn  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio (copi wedi’i amgáu) yn gofyn am adolygiad o raglen waith y pwyllgor a rhoi’r diweddaraf i’r aelodau ar faterion perthnasol.

11.05 A.M. – 11.20 A.M.

Roedd copi o adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio a oedd yn gofyn i'r Pwyllgor adolygu a chytuno ar ei Raglen Gwaith i’r Dyfodol ac a oedd yn rhoi diweddariad ar faterion perthnasol, wedi'i ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Roedd copi o ‘ffurflen ar gyfer cynigion Aelodau’ wedi ei chynnwys yn Atodiad 2, roedd Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet wedi’i chynnwys yn Atodiad 3 ac roedd tabl yn rhoi crynodeb o benderfyniadau diweddar y Pwyllgor a’r cynnydd a wnaed o ran eu gweithrediad wedi ei gynnwys yn Atodiad 4 a rhestr o gynrychiolwyr Archwilio ar Grwpiau Herio Gwasanaeth 2015/2016 wedi’i gynnwys yn Atodiad 5.

Rhoddodd y Pwyllgor ystyriaeth i’w Raglen Gwaith i'r Dyfodol ar gyfer cyfarfodydd y dyfodol, a chytunwyd ar y newidiadau a’r ychwanegiadau canlynol:-

Cytunodd yr Aelodau y byddai ymweliad â'r Siop Un Stop newydd yn Y Rhyl yn fanteisiol ar ryw adeg yn y dyfodol.

25 Chwefror, 2016: Amddiffyn Oedolion Diamddiffyn - Adroddiad diweddaru, yn rhoi manylion nifer yr ymchwiliadau POVA a wnaed o ran y gwahanol leoliadau a mathau o wasanaethau, y mathau o gam-drin honedig a brofwyd, y mesurau a gymerwyd i fynd i'r afael â honiadau profedig ac i leihau risgiau i unigolion eraill yn ogystal ag i'r Cyngor ei hun.

Cyfarfod y Dyfodol 2016: Byddai'r adroddiad HASCAS ar Tawelfan ar gael yng ngwanwyn 2016. Pan fydd yr adroddiad wedi'i gyhoeddi, byddai'n cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor.

Roedd dau le gwag ar y Rhestr Grŵp Herio Gwasanaethau.  Cytunwyd bod:

(i)     Martyn Holland yn cynrychioli Archwilio Partneriaethau ar y Gwasanaethau Addysg, a

(ii)    Jeanette Chamberlain Jones yn cynrychioli Archwilio Partneriaethau ar y Gwasanaethau Priffyrdd ac Amgylcheddol.

Derbyn unrhyw ddiweddariad gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar amrywiol Fyrddau a Grwpiau'r Cyngor.

11.20 A.M. – 11.25 A.M.

Dim.

Bydd y cyfarfod Archwilio Partneriaethau nesaf yn cael ei gynnal ar 14 Ionawr 2016

Daeth y cyfarfod i ben am 11.45 a.m.