Agenda and draft minutes

Yr Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Ni ddatganwyd unrhyw gysylltiad.

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw faterion brys.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau a gynhaliwyd ar 16 Medi  2019 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau a gynhaliwyd ar 16 Medi 2019.

Ar y pwynt hwn, canmolodd y Cadeirydd safon y cofnodion gan ddiolch i staff y Pwyllgor.

PENDERFYNWYD derbyn a chadarnhau cofnodion y Pwyllgor Craffu Partneriaethau a gynhaliwyd ar 16 Medi 2019 fel cofnod cywir.

Ystyried dogfen ymgynghori gyhoeddus (copi ynghlwm) i roi cyfle i'r Pwyllgor gyfrannu syniadau tuag at ddatblygiad Strategaeth Amgylcheddol Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru.

10.05 a.m. – 10.45 a.m.

Cyflwynodd y Prif Swyddog Cynorthwyol, Shân Morris, y cyflwyniad - Awdurdod Tân ac Achub Gogledd Cymru - Strategaeth yr Amgylchedd a Chynaliadwyedd (dosbarthwyd yn flaenorol).  Hefyd yn bresennol o Awdurdod Tân ac Achub Gogledd Cymru (yr Awdurdod) oedd Kevin Roberts, Prif Swyddog Tân Cynorthwyol, a Pippa Hardwick, Rheolwr Cynllunio Corfforaethol.

Eleni, roedd yr Awdurdod wedi bod yn gofyn i awdurdodau lleol am ddatblygu Strategaeth yr Amgylchedd a Chynaliadwy hirdymor.  Beth ddylai’r Strategaeth ei chynnwys?  Beth ddylai fod yn flaenoriaeth i’r Awdurdod o ran cynllunio ar gyfer yr 20 neu 30 mlynedd nesaf?  Pa syniadau sydd gan y Pwyllgor Craffu ar gyfer y gwasanaethau a allai eu darparu yn y degawdau nesaf?

Yn ystod y drafodaeth codwyd y pwyntiau canlynol:

·         Cadarnhawyd bod yr Awdurdod wedi gweithio’n agos gydag adrannau gofal cymdeithasol cynghorau, sectorau iechyd a thrydydd sectorau i allu cysylltu â dinasyddion mwyaf diamddiffyn yr ardal. 

Cafodd 20,000 o wiriadau cartref eu cynnal a nifer y galwadau i fynd allan wedi lleihau o 50% dros y 10 mlynedd diwethaf.  Yn ystod gwiriadau cartref, cafodd problemau megis diogelwch a cham-drin domestig eu hatgyfeirio i'r cyngor.

Cynhaliwyd trafodaethau rhwng yr Awdurdod a Gofal a Thrwsio.  Mae Gofal a Thrwsio yn elusen sy’n helpu pobl hŷn yng Nghymru i fyw’n annibynnol yn eu cartrefi eu hunain.  Maen nhw’n cynnig cymorth ymarferol, o ddarparu addasiadau mawr i'r bobl fwyaf anghenus i gynnig cyngor ac argymhellion i bobl sydd angen gweithwyr proffesiynol dibynadwy i wneud gwaith.  Byddai cyfranogiad Gofal a Thrwsio yn galluogi i un sefydliad gynnal nifer o swyddi, a fyddai’n well ar gyfer unigolion diamddiffyn yn ogystal â’r amgylchedd.

·         Tynnwyd sylw at gyflogaeth Swyddog Rhostiroedd. 

Cadarnhawyd y byddai Sir Ddinbych yn debygol o fod yn barod i gynnal y swydd gyda thrafodaethau yn digwydd ar hyn o bryd gyda Chyfoeth Naturiol Cymru ac Awdurdod Tân ac Achub Gogledd Cymru ynghylch cyllid.  Hyd yma, doedd dim mwy o wybodaeth o ran pryd y byddai'r swydd Swyddog Rhostiroedd yn cael ei gadarnhau.

·         Esboniodd y Prif Weithredwr Bolisi Trydan yn Gyntaf Sir Ddinbych. 

Pe bai cerbyd ar fin cael ei newid, byddai cerbyd trydan yn dod yn ei le lle bynnag y bo hynny'n bosibl.  Cadarnhaodd Shân Morris nad oedd Polisi o’r fath ar waith yn yr Awdurdod.  Cytunwyd y dylid rhannu’r Polisi Trydan yn Gyntaf gyda'r Awdurdod i helpu.

·         Trefnwyd yr ymateb brys o amgylch 44 o orsafoedd tân ledled Gogledd Cymru gyda fflyd o 54 o beiriannau tân a 35 o offer eraill gan gynnwys unedau diogelu'r amgylchedd, llwyfannau ysgolion awyr, cerbydau mynediad cul, cludwyr ewyn, cychod, achub technegol ac unedau gorchymyn digwyddiadau. 

Cynhaliodd fflyd “gwyn” o dros 100 o gerbydau ar gyfer gwaith nad yw o natur frys hefyd.  Gellid newid y fflyd o gerbydau “gwyn” am gerbydau trydan mewn amser, ond ni ellid gwneud yr un fath gyda’r cerbydau “coch”.

·         Roedd 71% o gyllideb yr Awdurdod ar gyfer costau gweithwyr. 

20% yn gostau di-dâl. 10% ar gyllid cyfalaf a chyfwerth ag 1% yn dod drwy incwm.

·         Sut y gallai newid hinsawdd effeithio ar adnoddau – mae asesiad risg eto i’w gynnal o ran sut y gallai newid hinsawdd effeithio ar adnoddau. 

Roedd cynllun peilot ar fin dechrau ar gyfer mesur yr ôl troed carbon.  Roedd yr Ymgynghorwyr, Etha, yn ymwybodol o’r problemau a’r anawsterau. 

Esboniodd y Cynghorydd Joan Butterfield am banel newydd a ffurfiwyd yn Sir Ddinbych, y Gweithgor Newid Hinsawdd ac Argyfwng Ecolegol.  Gofynnodd y Prif Swyddog Cynorthwyol Morris am gael golwg ar weithgareddau a mentrau'r Grŵp.  Roedd posibilrwydd y gellid rhannu gwybodaeth trwy gyfarfodydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus.

·         Nid oedd cyllid ar gael i'r Awdurdod  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried adroddiad gan yr Uwch Reolwr, Gwasanaethau Cymorth Cymunedol (copi ynghlwm) yn rhoi gwybodaeth am y cynnydd a wnaed o ran datblygu, hyrwyddo a lledaenu cyllidebau cymorth i bobl sy’n gymwys i’w derbyn.

10.45 a.m. – 11.30 a.m.

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Les ac Annibyniaeth, y Cynghorydd Bobby Feeley, yr adroddiad Cyllidebau Cymorth i Bobl ag Anghenion Gofal a Chefnogaeth Cymwys (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i roi sicrwydd o gyflawniad yn erbyn blaenoriaeth gorfforaethol y Cyngor sy'n ymwneud â chreu cymunedau cryf a chyflawni amcanion Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant 2014.

Roedd cyllidebau cymorth yn  rhan o newid sylfaenol ym mholisi ac ymarfer gofal cymdeithasol, yn gofyn am  newid arwyddocaol i systemau, prosesau, diwylliant ac ymarfer ym maes gofal cymdeithasol oedolion. 

Roedd Cyllidebau Cymorth yn galluogi i ddinasyddion ddeall faint yw cost eu gofal, gan ganiatáu iddynt weithio gydag awdurdodau lleol i gytuno ar y defnydd mwyaf effeithiol ac effeithlon o adnoddau.

Ar ôl cytuno ar y deilliannau cymwys, bydd yr asesydd a'r dinesydd yn defnyddio'r Olwyn Adnoddau - proses lle maen nhw’n cytuno pa ofal a chymorth oedd ar gael drwy'r asedau ar gael iddynt e.e. eu teulu, yr eglwys, ffrindiau, grwpiau cymunedol a sefydliadau gwirfoddol.

Yn ystod trafodaethau manwl, codwyd y pwyntiau canlynol:

·         Cadarnhawyd bod pob sefyllfa wedi'i hasesu yn ôl ei haeddiant ei hun.

·         Byddai gwaith monitro'r cynllun gofal a reolir yn cael ei wneud trwy adolygiadau rheolaidd.

·         O ran bod y system yn fwy cost effeithiol, eglurodd Pennaeth y Gwasanaethau Cymorth Cymunedol nad oedd y cyllidebau wedi'u gwahanu ar hyn o bryd, ond byddai'n cysylltu â’r adran gyllid i ddarganfod a ellid hwyluso dadansoddiad.

·         Roedd llyw-wyr cymunedol yn gyswllt â'r gwasanaethau cymdeithasol ac roedd disgwyl hefyd i staff Sir Ddinbych sy'n gweithio yn y gymuned sianelu a nodi unrhyw bobl sydd angen cymorth.

·         Mae gan Sir Ddinbych berthynas waith dda gyda CAB, sy’n is-gontractio i’r Siop Cyngor Budd-daliadau. 

PENDERFYNWYD, yn amodol ar yr uchod, bod y Pwyllgor Craffu Partneriaethau yn cydnabod y cynnydd sy’n cael ei wneud o ran datblygu, hyrwyddo a lledaenu cyllidebau cymorth i bobl sy’n gymwys i’w cael.

Ar y pwynt hwn (11.30 am) cafwyd egwyl o 10 munud.

Ailddechreuodd y cyfarfod am 11.40am.

Ystyried adroddiad ar y cyd gan y Swyddog Arweiniol, Tai Cymunedol, a’r Prif Weithredwr, Cymdeithas Tai Clwyd Alyn (copi ynghlwm) ar effeithiolrwydd y bartneriaeth newydd o ran helpu pobl i gael llety o fewn amser resymol.

11.45 a.m. – 12.30 p.m.

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Dai a Chymunedau yr adroddiad Un Llwybr Mynediad at Dai (SARTH) (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i fanylu ar weithrediad SARTH sy’n delio â sut caiff ceisiadau am dai cymdeithasol eu rheoli.

SARTH yw “Un Llwybr Mynediad at Dai”, sef yr enw a roddir ar y polisi Dyrannu Tai Cyffredin rhwng cynghorau Sir Ddinbych, Sir Y Fflint a Chonwy, ynghyd â’r Cymdeithasau Tai (Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig) sydd yn gweithredu yn y siroedd hyn.

Roedd y polisi yn sicrhau bod dyraniadau tai cymdeithasol yn cael eu darparu yn unol â’r ddeddfwriaeth tai (Deddf Tai 1996, Tai (Cymru) 2014) a Chod Canllawiau ar gyfer Dyrannu Llety.  Roedd hyn yn angenrheidiol i liniaru’r risg o her gyfreithiol ond hefyd i sicrhau y dyrannwyd tai i’r rhai sydd â'r angen fwyaf.

Cafodd gweithrediad cyffredinol y polisi ei fonitro gan Grŵp Llywio Rhanbarthol a oedd yn cynnwys Cyngor Conwy, Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig.   

Tra roedd y polisi yn bartneriaeth ar y cyd rhwng y 3 sir, roedd darparu’r gofrestr tai cyffredin yn gyfrifoldeb unigol i bob sir.  Yn Sir Ddinbych, roedd un cofrestr ar gyfer yr holl dai cymdeithasol sy’n cael eu gosod gan y cyngor, a’r 6 Landlord Cymdeithasol Cofrestredig sydd yn gweithredu o fewn Sir Ddinbych. 

O ran darpariaeth weithredol cofrestr gyffredin Sir Ddinbych, gwnaed penderfyniad ym mis Medi 2016 i fynd mewn partneriaeth â Chyngor Sir y Fflint, gan eu bod eisoes yn darparu’r gwasanaeth ac wedi bod drwy’r broses o newid sylweddol i sicrhau gweithrediad didrafferth o’r gwasanaeth.

Roedd y gwasanaeth yn cynnwys ymdrin â dros 300 o alwadau yr wythnos.  Cafodd achosion eu cyfeirio’n aml at wasanaethau eraill megis Atal Digartrefedd, Gorfodi Tai, Tai Teg a gwasanaethau cynnal hefyd.  Roedd ymdrin â galwadau a gohebiaeth ysgrifenedig yn cynnwys brand Sir Ddinbych a nid oedd cwsmeriaid yn ymwybodol o leoliad y staff. 

Roedd cost cyflwyno'r bartneriaeth yn llai na'r gost i ddarparu'r gwasanaeth yn unig.  Y gost flynyddol gyfredol i Sir Ddinbych oedd £52k.

Cafodd perfformiad a'r weithred o gytundeb partneriaeth gyda Sir y Fflint ei fonitro i sicrhau bod safonau gwasanaeth yn cael eu darparu a’u cynnal gan gynnwys perfformiad ateb galwadau.

Cadarnhaodd Prif Weithredwr Cymdeithas Tai Clwyd Alyn, Clare Budden fod llety yn brin a bod diffyg llety yn arbennig ar gyfer pobl ifanc sengl.  Roedd Clwyd Alyn wedi derbyn cyllid adfywio gan Lywodraeth Cymru ac roeddent yn y broses o wagio cartrefi yn Stryd Edward Henry, Y Rhyl, yn barod ar gyfer dymchwel ac adeiladu eiddo newydd.

Rhoddwyd crynodeb byr o'r prosiectau yr oedd Clwyd Alyn wedi'u cynnal mewn gwahanol feysydd yn ddiweddar.

Cadarnhawyd bod y cais am dai yn wasanaeth ffôn a oedd yn broses haws i ymgeiswyr.  Atebwyd y rhif ffôn ar gyfer SARTH gan bobl a oedd yn arbenigwyr technegol ac, felly, hwn oedd y rhif gorau i bobl ei ffonio i siarad ynghylch opsiynau ar gyfer tai.

Os oedd gan unrhyw un ddiddordeb mewn cydberchnogaeth, Tai Teg oedd y sefydliad i gysylltu ag o.  Byddai llinell ffôn SARTH yn gofyn yr holl gwestiynau perthnasol i ddarganfod p’un a oedd gan yr ymgeisydd ddiddordeb mewn rhentu eiddo neu gyd-berchnogaeth ac yna byddent yn cael eu cyfeirio at y person/sefydliad gorau i'w cynorthwyo.

Diolchodd y Pwyllgor Craffu Partneriaethau i'r swyddogion ac yn enwedig Prif Weithredwr Cymdeithas Tai Clwyd Alyn am fynychu'r cyfarfod a darparu cymaint o wybodaeth werth chweil.

PENDERFYNWYD bod y Pwyllgor Craffu Partneriaethau yn nodi cynnwys yr adroddiad.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Craffu (copi ynghlwm) yn gofyn am adolygiad o raglen gwaith i’r dyfodol y pwyllgor ac yn diweddaru aelodau ar faterion perthnasol.

12.30 p.m. – 12.40 p.m.

Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) yn gofyn i’r Aelodau adolygu Rhaglen Waith y Pwyllgor, gan roi diweddariad ar faterion perthnasol. 

19 Rhagfyr 2019 - Aelod Arweiniol, gwahodd y Cynghorydd Bobby Feeley i fynychu.

Cadarnhaodd pawb a oedd yn bresennol y cynrychiolwyr ar y Grwpiau Her Gwasanaeth.

PENDERFYNWYD:

(i)            cymeradwyo’r rhaglen gwaith i’r dyfodol fel ag y mae yn Atodiad 1 i’r adroddiad;

(ii)          Cadarnhaodd y Pwyllgor Craffu Partneriaeth y cynrychiolwyr ar y Grwpiau Her Gwasanaeth

Derbyn unrhyw ddiweddariadau gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar Fyrddau a Grwpiau amrywiol y Cyngor.

12.40 p.m. – 12.45 p.m.

Cadarnhaodd y Cynghorydd Peter Scott ei fod wedi mynychu cyfarfod Grŵp Monitro Safonau Ysgolion yn Ysgol St. Brigid’s yn Ninbych, a aeth yn dda iawn.

Daeth y cyfarfod i ben am 12:50 p.m.