Agenda, decisions and draft minutes

(i)    Yn sgil y cyfyngiadau presennol ar deithio a’r gofyniad i gadw pellter cymdeithasol yn sgil y pandemig  Coronafeirws, cynhaliwyd y cyfarfod hwn o bell drwy gyfrwng fideo gynadledda ac nid oedd ar agor i’r cyhoedd.

(ii)  Yn absenoldeb cynrychiolydd athrawon ni chafodd gofynion cworwm y Cyngor eu diwallu.  Cytunodd yr Aelodau i barhau â'r cyfarfod ar y sail fod unrhyw benderfyniadau’n cael eu cadarnhau’n ffurfiol yng nghyfarfod nesaf y Pwyllgor lle mae cworwm.   Derbyniwyd argymhellion yr adroddiad fel yr oeddent a chytunwyd arnynt drwy gonsensws heb unrhyw bleidlais ffurfiol.

(iii) Roedd Collette Owen yn bresennol yn lle Mary Ludenbach fel cynrychiolydd yr Esgobaeth Babyddol ar y CYSAG .

Dechreuodd y cyfarfod gydag ychydig o funudau o fyfyrdod tawel.

Dominic Oakes (Is-gadeirydd) a'r Cynghorydd Rachel Flynn

Dominic Oakes (Is-Gadeirydd) a’r Cynghorydd Rachel Flynn

Yr Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Datganodd y Cynghorydd Ellie Chard gysylltiad personol fel Llywodraethwr Ysgol Tir Morfa

Datganodd y Cynghorydd Ellie Chard gysylltiad personol gan ei bod yn un o Lywodraethwr Ysgol Tir Morfa.

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw fater brys.

Ni chodwyd unrhyw fater brys.

Derbyn a chymeradwyo cofnodion cyfarfod CYSAG Sir Ddinbych a gynhaliwyd 5 Chwefror 2020 (copi’n amgaeedig).

Roedd cytundeb ar yr argymhelliad trwy gonsensws.  Ni chymerwyd pleidlais ffurfiol.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chymeradwyo cofnodion y cyfarfod CYSAG a gynhaliwyd 5 Chwefror 2020 fel cofnod cywir.

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Cyngor Ymgynghorol Sefydlog ar Addysg Grefyddol (CYSAG) a gynhaliwyd ar 5 Chwefror 2020 (wedi’u cylchredeg eisoes).

Materion yn Codi – Tudalen 7 – Eitem 9 Cylchlythyr CYSAG -  eglurodd yr ymgynghorydd Addysg Grefyddol y bu oedi  mewn dosbarthu’r cylchlythyr i ysgolion oherwydd Covid-19 ond cadarnhaodd fod y wybodaeth ynddo yn dal yn berthnasol ac y byddai fersiwn dwyieithog yn cael ei e-anfon i’r ysgolion yn fuan.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 5 Chwefror 2020 fel cofnod cywir.

Ystyried adroddiad a chymeradwyo Adroddiad Blynyddol drafft CYSAG 2019/20 (copi’n amgaeedig).

Roedd cytundeb ar yr argymhelliad trwy gonsensws.  Ni chymerwyd pleidlais ffurfiol.

PENDERFYNWYD –

(a)       cymeradwyo Adroddiad Blynyddol CYSAG Sir Ddinbych 2019 – 2020 fel cofnod cywir o waith CYSAG, a

(b)       gwneud cais i’r Awdurdod Addysg Lleol drefnu cyfieithiad, argraffiad a dosbarthiad o’r adroddiad i bob ysgol a choleg yn Sir Ddinbych a derbynyddion eraill, fel sy’n ofynnol gan y gyfraith ac fel y nodwyd yn yr adroddiad.

Cyflwynodd yr Ymgynghorydd AD yr Adroddiad Blynyddol drafft ar gyfer CYSAG Sir Ddinbych (wedi'i ddosbarthu eisoes) er cymeradwyaeth a oedd yn rhoi manylion am  weithgareddau CYSAG yn ystod y flwyddyn flaenorol yn cynnwys y cyngor a roddwyd i’r awdurdod addysg lleol a materion lleol a chenedlaethol eraill.

Atgoffodd yr Ymgynghorydd AD yr aelodau fod yr adroddiad blynyddol yn ddogfen hanesyddol a gofynnodd i’r aelodau ei chymeradwyo, yn amodol ar gywiro unrhyw gamgymeriadau os oedd rhai.  Rhoddodd grynodeb o’r adroddiad a thynnodd sylw penodol at y canlynol:

·         Dim ond dwywaith yr oedd CYSAG wedi cyfarfod yn ystod cyfnod yr adroddiad blynyddol gyda’r cyfarfod tymor yr haf wedi’i ohirio oherwydd y pandemig.

·         Ychydig a fu yn flaenorol i’w adrodd o dan y pennawd ‘Darpariaeth Hyfforddiant Athrawon Cychwynnol' ac roedd y cyflwyniad CYSAG gan Graham French o Brifysgol Bangor yn ychwanegiad i’w groesawu sy’n rhoi gwybodaeth am hyfforddiant athrawon a’r ffocws ar Addysg Grefyddol.  Roedd disgwyliad y byddai perthnasoedd cadarnhaol yn parhau gyda chyfeiriadau at hyn yn adroddiadau blynyddol y dyfodol.

·         roedd y cylchlythyr blynyddol cyntaf a oedd yn rhoi gwybodaeth bwysig i ysgolion ynglŷn ag AG a’r cwricwlwm newydd wedi’i gynnwys yn yr argymhellion.

·         yn ychwanegol roedd cynnwys busnes CYSAG mewn rhai adroddiadau blynyddol eraill yng Nghymru yn fodd o hyrwyddo elfennau ehangach AD.  Awgrymwyd yn y dyfodol bod CYSAG Sir Ddinbych yn derbyn cyflwyniadau perthnasol y gellid wedyn eu cynnwys yn yr adroddiad blynyddol a hefyd yn y cylchlythyr blynyddol i ysgolion.

·         Roedd yn dda nodi yn dilyn ceisiadau blaenorol gan aelodau bod yr adroddiad drafft ar gael yn ddwyieithog eleni fel rhan o becyn y rhaglen.

Roedd yr aelodau yn hapus i dderbyn yr adroddiad fel cofnod cywir o waith CYSAG.

PENDERFYNWYD –

(a)       Bod Adroddiad Blynyddol CYSAG Sir Ddinbych 2019 -2020 yn cael ei gymeradwyo fel cofnod cywir o waith y Cyngor.

(b)       Y dylid gofyn i’r Awdurdod Lleol drefnu bod yr adroddiad yn cael ei gyfieithu a’i ddosbarthu i holl ysgolion a cholegau Sir Ddinbych ac i dderbynyddion eraill fel sy’n ofynnol yn ôl y gyfraith ac fel y'u dynodir yn yr adroddiad.

Derbyn dadansoddiad o Adroddiadau Arolygu diweddaraf Estyn (copi’n amgaeedig).

Roedd cytundeb ar yr argymhelliad trwy gonsensws.  Ni chymerwyd pleidlais ffurfiol.

PENDERFYNWYD –

(a)       bod yr adroddiad yn cael ei dderbyn a’i nodi;

(b)       bod llythyr yn cael ei anfon i bob ysgol i roi gwybod iddyn nhw bod Adroddiad o’u Harolwg  wedi ei ystyried, gan eu llongyfarch am yr elfennau da a nodwyd, ac i’w hatgoffa bod yr Ymgynghorydd Addysg Grefyddol a’r Swyddogion Gwella Ysgolion ar gael i gynorthwyo gydag unrhyw faes sydd angen ei ddatblygu neu unrhyw fater allweddol sydd angen mynd i’r afael ag ef, a

(c)        bod yr Awdurdod Lleol yn cael cais i ddosbarthu’r llythyrau uchod.

Cyflwynodd yr Ymgynghorydd AD adroddiad (a ddosbarthwyd eisoes) yn dadansoddi canlyniadau arolygon Estyn o ddarpariaeth AD a chyd-addoli mewn tair ysgol rhwng Hydref 2019 – Chwefror 2020. Ysgol Gynradd Wirfoddol Llanelwy; Ysgol Cefn Meiriadog ac Ysgol Bryn Hedydd.

Ystyriodd yr aelodau’r casgliadau cysylltiedig â phob ysgol ac roeddent yn falch o nodi’r sylwadau a’r canlyniadau cadarnhaol.  Wrth dderbyn fod angen i Estyn ddilyn fformat rhagnodedig wrth cynnal eu harolygon teimlwyd yn gyffredinol y byddai adroddiad ychydig mwy ‘unigol’ ar gyfer pob ysgol yn ychwanegu gwerth a diddordeb.

Bu peth trafodaeth ynglŷn sut y mae ysgolion yn gorfod newid ac addasu dan amgylchiadau anodd i ddelio â chyfyngiadau a heriau Covid-19. Rhoddodd yr Ymgynghorydd AD wybodaeth am drafodaethau gyda rhai ysgolion ac amlygodd fanteision gwasanaethau dosbarth llai gyda chyfle i ddisgyblion fynegi eu meddyliau a'u hofnau a siarad am unrhyw broblemau gyda gwir bwrpas, rhywbeth sydd wedi profi i fod yn werthfawr iawn o ran lles disgyblion a staff.  Cefnogodd Jennie Downes y safbwyntiau hyn a soniodd am ei phrofiad gydag ysgolion yr Eglwys yng Nghymru.  Dywedodd er bod llawer o adnoddau yn mynd allan i’r ysgolion, bod yr ysgolion eu hunain hefyd yn cynhyrchu eu hadnoddau eu hunain a rhoddodd enghraifft i amlygu creadigrwydd yn yr ystafell ddosbarth a’r gwaith anhygoel sy’n cael ei wneud dan amgylchiadau anodd.  Roedd yn teimlo mai’r her yw dod o hyd i ffyrdd o gofnodi’r gwaith rhagorol sy’n cael ei wneud mewn ysgolion a'i rannu er budd eraill.  Holodd y Cadeirydd a fyddai modd gofyn am y wybodaeth honno wrth ddosbarthu’r cylchlythyrau  a chytunodd yr Ymgynghorydd AD y byddai’n gwahodd ymatebion anffurfiol o fewn yr e-bost at ysgolion.  Awgrymodd Jennie Downes hefyd y gellid defnyddio Twitter ac amlygu a rhannu’r arfer da sy’n digwydd mewn ysgolion.

PENDERFYNWYD –

(a)       Derbyn a nodi’r adroddiad;

(b)       Anfon llythyr i bob ysgol a arolygwyd i roi gwybod iddynt fod yr Adroddiad Arolygu wedi’i ystyried, a'u llongyfarch ar y nodweddion da a amlygwyd a'u hatgoffa bod yr Uwch Ymgynghorydd Addysg Grefyddol a’r Swyddogion Gwella Ysgolion ar gael i gynorthwyo gydag unrhyw faes sydd angen ei ddatblygu neu unrhyw fater sydd angen mynd i’r afael ag ef.

(c)        y dylid gofyn i'r Awdurdod Lleol ddosbarthu'r llythyrau uchod

Diweddaru CYSAG ar gynnydd Llywodraeth Cymru ac ysgolion yn paratoi ar gyfer y cwricwlwm newydd.

Roedd cytundeb ar yr argymhelliad trwy gonsensws.  Ni chymerwyd pleidlais ffurfiol.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chofnodi’r diweddariad ar lafar gan yr Ymgynghorydd AG.

Rhoddodd yr Ymgynghorydd AD ddiweddariad ar gynnydd fel a ganlyn -

·         Ymgynghoriad ar Fil y Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) -  tynnwyd sylw’r aelodau at ddwy agwedd benodol yn deillio o'r ymgynghoriad.  Roedd y cyntaf yn berthnasol i’r cynnig i ddileu hawl rhiant i dynnu eu plant o wersi Addysg Grefyddol, rhywbeth sy'n peri pryder penodol.  Roedd yr ail elfen yn ymwneud â’r cyfle i ddisgyblion gael addysg AD ysgolion gwladol mewn ysgolion yr Eglwys yng Nghymru ac Ysgolion Catholig.  Y teimlad cyffredinol oedd y dylai’r sylabws yn yr ysgolion hynny fod yn ddigon amrywiol i ganiatáu i ddisgyblion dderbyn Addysg Grefyddol amryfath heb yr angen am ail sylabws.  Byddai CCTSAGauC yn cyfarfod â’r Pwyllgor Plant, Addysg a Phobl Ifanc i gyflwyno eu dadl a thrafod y Bil yn fwy manwl.  Anogwyd yr Aelodau i ddarllen yr ymatebion i’r ymgynghoriad a rhoi adborth ar wefan Llywodraeth Cymru.

·         Cwricwlwm Cymru/Fframwaith AD – nid oedd Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi’r fframwaith drafft ar y cwricwlwm newydd eto.  

Roedd CYSAGauC wedi gofyn bod CYSAGau yn cael golwg ar y fframwaith ategol cyn iddo fynd drwy’r Senedd fel y gellid cytuno arno ac mae CCTSAGauC yn parhau i lobio Llywodraeth Cymru i’w hatgoffa bod CYSAGau yn rhan annatod o ddatblygiad y fframwaith drafft.  Pe bai CYSAG yn anghytuno â’r fframwaith gallai’r canlyniadau fod yn arwyddocaol - gallai CYSAG gytuno ar ei fframwaith ei hun ac ail-fabwysiadu'r sylabws cytunedig am gyfnod amhenodol.

·         Cymhwyster AG TGAU -  mae trafodaethau wedi bod ar y gweill dros y blynyddoedd diweddar ynglŷn â’r anawsterau y mae rhai disgyblion yn eu cael i gael mynediad i'r cymhwyster TGAU sydd wedi peri i rai aelodau o'r Panel Ymgynghori Cenedlaethol ar Addysg Grefyddol ddatblygu eu cymhwyster arholi eu hunain a fydd o safon TGAU er mwyn  diwallu'r gofynion statudol ar gyfer disgyblion yng Nghyfnod Allweddol 4.  Y bwriad oedd creu TGAU Adnoddau Dynol ffurfiol drwy Agored Cymru i’w gymeradwyo gan Gymwysterau Cymru gyda’r posibilrwydd y gallai’r cymhwyster newydd ddechrau ym mis Medi 2021.

Diolchodd Jennie Downes i’r Ymgynghorydd AD am ei eglurhad clir a syml ar faterion cymhleth dros ben yn deillio o’r ymgynghoriadau ac am ei holl waith yn hyn o beth,  Tynnodd sylw hefyd at ei phryderon ei hun o safbwynt y goblygiadau i ysgolion Yr Eglwys yng Nghymru a Christnogaeth yn deillio o’r cynigion.

Ychwanegodd yr Ymgynghorydd AD bod CYSAGauC wedi cyfarfod yr wythnos ddiwethaf drwy gynhadledd fideo a rhoddodd ganlyniadau'r etholiadau - roedd y ddwy swydd Swyddog Gweithredol wedi'u llenwi ganddo ef a John Meredith (CYSAG Powys) a phenodwyd Tania ap Sion (CYSAG Wrecsam) yn Is Gadeirydd.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chofnodi’r adroddiad ar lafar  gan yr Ymgynghorydd AD.

I’w gadarnhau.

Roedd dyddiadau’r cyfarfodydd CYSAG yn 2021 wedi’u cadarnhau fel a ganlyn -

2 Chwefror (dydd Mawrth), 24 Mehefin (dydd Iau) a 20 Hydref (dydd Mercher).

Cadarnhawyd cyfarfodydd dyddiadau CYSAG 2021 fel a ganlyn:

2 Chwefror (dydd Mawrth), 24 Mehefin (dydd Iau) a 20 Hydref (dydd Mercher).

I gloi diolchodd y Cadeirydd i’r Ymgynghorydd AD am ei waith caled yn cefnogi’r CYSAG a diolchodd hefyd i’r aelodau am eu presenoldeb a’u cyfraniad.

Daeth y cyfarfod i ben am 10.45 a.m.