Agenda and draft minutes

Ni chafwyd unrhyw ymddiheuriadau.

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Roedd y cysylltiadau canlynol wedi eu nodi yn eitemau busnes i gael eu hystyried yn y cyfarfod.

Eitem 3 ar yr Agenda: - "Cais i ymestyn yr oddefeb i Aelodau Cyngor Tref y Rhyl" – Cafodd diddordeb personol a rhagfarnol ei ddatgan gan y Cynghorydd B. Mellor.  Y rheswm am y datganiad oedd bod yr Aelod perthnasol o'r Pwyllgor yn Aelod o Gyngor Tref y Rhyl.

Ystyried adroddiad gan y Dirprwy Swyddog Monitro (copi yn amgaeedig) i ymestyn yr oddefeb a roddwyd ar 6 Mawrth 2015, am 12 mis pellach.

Gadawodd y Cynghorydd B. Mellor y cyfarfod ar y pwynt hwn.

Cyflwynodd y Dirprwy Swyddog Monitro (DSM) adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) ar y cais a wnaed i ymestyn yr oddefeb, o 12 mis arall, a neilltuwyd ar 6 Mawrth 2015. Mae Cyngor Tref y Rhyl wedi gofyn i'r Pwyllgor ailystyried yr oddefeb ac wedi gofyn am estyniad.  Mae'r adroddiad gwreiddiol dyddiedig 6 Mawrth 2015 wedi'i atodi fel Atodiad 1.

Eglurodd y DSM bod cais wedi’i wneud yn gofyn i'r Pwyllgor i roi yr oddefeb yn unol â Rheoliad 2(a) a (d) o Reoliadau Pwyllgorau Safonau (Caniatáu Goddefebau) (Cymru) 2001, i’r Cyngor Llawn, gan gynnwys yr Aelodau newydd o’r Cyngor Tref, yn unol â’r telerau a roddwyd yn wreiddiol. Caniatawyd rhoi’r oddefeb a roddwyd ar 6 Mawrth 2015 yn unol â'r amodau a nodir isod:-

(i) mae’r Oddefeb yn berthnasol yn unig i faterion a ystyrir gan Gyngor Tref y Rhyl o ran Pwyllgor y Rhyl yn ei Blodau (neu beth bynnag fydd yr enw newydd);

(ii) mae’n rhaid i'r Aelodau barhau i ddatgan cysylltiad personol yn y cyfarfod(ydd) y caiff eitemau o'r fath eu trafod.  Yna gallant siarad a phleidleisio i'r graddau y caniateir iddynt wneud hynny gan yr Oddefeb hon;

(iii) bydd yr Oddefeb yn gymwys am 12 mis o ddyddiad y cyfarfod Pwyllgor Safonau hwn (6 Mawrth, 2015). Wedi hynny, disgwylir i Glerc Cyngor Tref y Rhyl i wneud cais ysgrifenedig i'r Swyddog Monitro am estyniad i'r Oddefeb ac i osod gweithgareddau Pwyllgor y Rhyl yn ei Blodau (neu unrhyw enw arall y bydd yn cael ei newid iddo);

(iv) ar ethol Aelod newydd, mae’n rhaid i Glerc Cyngor Tref y Rhyl roi gwybod i'r Swyddog Monitro yn ysgrifenedig er mwyn cymhwyso’r Oddefeb i'r Aelod newydd.

Ers caniatáu’r oddefeb wreiddiol cafodd y Cynghorwyr Stanley Frederick Walker, Jacquie McAlpine ac Anthony Thomas eu hethol i'r Cyngor a byddai angen eu cynnwys yn yr oddefeb.

Yn mynychu oedd Mr Gareth Nickels, Clerc Cyngor Tref y Rhyl, a rhoddodd grynodeb o'r cais, a manylion am gyfranogiad Aelodau Cyngor Tref y Rhyl a gweithgareddau mewn perthynas â Phwyllgor y Rhyl yn ei Blodau.  Ar y pwynt hwn gadawodd Clerc Cyngor Tref y Rhyl y cyfarfod.

Cododd Aelodau’r Pwyllgor y pryderon a’r materion canlynol:-

-               Aelod Annibynnol, J Hughes (JH) a gyfeirir at 4.(iv) o’r adroddiad “wrth ethol Aelod newydd, mae’n rhaid i Glerc Cyngor Tref y Rhyl roi gwybod i'r Swyddog Monitro yn ysgrifenedig er mwyn cymhwyso’r Oddefeb i'r Aelod newydd”.  Mynegodd bryder y gallai Aelod newydd ei benodi dderbyn goddefeb heb orfod eu cyfeirio at y Swyddog Monitro neu'r Pwyllgor Safonau, a allai gael ei ystyried yn fath o ragfarn neu wendid yn y broses. 

-               Teimlai'r Aelodau y dylid caniatáu  goddefeb i bob Aelod presennol o Gyngor Tref y Rhyl, a bod y Swyddog Monitro yn cael gwybod yn ysgrifenedig ynglŷn ag ethol unrhyw Aelod neu Aelodau newydd, a dylai unrhyw benodiadau newydd fod  yn destun Cais am Oddefeb.

-               Cefnogodd y Pwyllgor yr awgrym bod y cyfnod o oddefeb yn dechrau ar 8 Ebrill 2016 tan 4 Mai, 2017 sef dyddiad Etholiadau’r Llywodraeth Leol.

-               Nodwyd na fu unrhyw gyhoeddusrwydd anffafriol o ran Aelodau Cyngor Tref y Rhyl ac unrhyw gysylltiadau â Phwyllgor y Rhyl yn ei Blodau.  

-               Cymeradwyodd y Cadeirydd Cyngor Tref y Rhyl am eu gweithredoedd wrth gydymffurfio â'r gweithdrefnau priodol a chyflwyno Cais am Oddefeb.  Teimlai'r Aelodau y byddai'n bwysig peidio ag anghefnogi Aelodau Cyngor Tref y Rhyl o gymryd rhan mewn gwella y gymuned leol.

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, cytunwyd bod yr Oddefeb yn cael ei ganiatáu, yn unol â  ...  view the full Cofnodion text for item 3.

Ystyried adroddiad gan y Swyddog Monitro (copi yn amgaeedig) ar y newidiadau arfaethedig i’r Cod Ymddygiad Enghreifftiol ar Gyfer Cymru.

Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) ar y newidiadau arfaethedig a wnaed i’r Cod Ymddygiad Enghreifftiol ar gyfer Cymru o ganlyniad i offeryn statudol diweddar a lofnodwyd gan y Gweinidog dros Wasanaethau Cyhoeddus o’r enw Gorchymyn Awdurdodau Lleol (Cod Ymddygiad Enghreifftiol) (Cymru) (Diwygio) 2016.

Dywedodd y Dirprwy Swyddog Monitro (DSM) wrth yr Aelodau o'r newidiadau arfaethedig i'r Cod Ymddygiad a ddaeth yn sgil y Gorchymyn Awdurdodau Lleol (Cod Ymddygiad Enghreifftiol) (Cymru) (Diwygio) 2016, (y Gorchymyn).  Roedd y Gweinidog dros Wasanaethau Cyhoeddus wedi llofnodi’r Gorchymyn a ddaeth i rym ar 1 Ebrill 2016.

Mae’r Gorchymyn wedi gwneud newidiadau i'r Cod Ymddygiad Enghreifftiol sy'n berthnasol i Aelodau Awdurdodau Lleol (ALl) yng Nghymru.  Byddai'n rhaid i bob ALl i fabwysiadu Cod Ymddygiad ar gyfer ei Aelodau, a oedd yn cynnwys pob un o ddarpariaethau'r Cod Ymddygiad Enghreifftiol.  Gall Awdurdodau Lleol fabwysiadu Cod Ymddygiad sy'n cynnwys darpariaethau ychwanegol i rai'r Model ar yr amod nad yw'r ychwanegiadau hynny’n amharu ar effaith darpariaethau’r Model.

Mae Cod Ymddygiad Sir Ddinbych yn wahanol i'r Model presennol mewn dwy ffordd. Yn gyntaf, roedd yn cynnwys gofyniad bod pob Aelod yn mynychu hyfforddiant ar y Cod Ymddygiad o leiaf unwaith bob tymor.  Yn ail mae'n gosod gwerth o £25 lle mae’n rhaid datgan unrhyw roddion neu letygarwch.  Mabwysiadwyd y ddarpariaeth hon er mwyn osgoi torri anfwriadol o'r Cod gan yr Aelodau.  Awgrymwyd y dylid cadw’r amrywiadau hyn o'r Cod Enghreifftiol newydd.  Cytunodd yr Aelodau bod datgan manylion yn ymwneud â gwerth y rhoddion neu letygarwch yn cael eu cyfleu i'r Cynghorau Dinas, Tref a Chymuned.

Mae'r Gorchymyn wedi newid y Cod Ymddygiad Enghreifftiol yn y ffyrdd canlynol:-

·                     Paragraff 10(2)(b) wedi’i hepgor o'r Cod Ymddygiad Enghreifftiol.  Mae'r paragraff hwn wedi achosi anawsterau yn y gorffennol o ystyried y gwahaniaeth rhwng bwriad y polisi  o gynnwys, a bod â dehongliad llym o’r iaith a ddefnyddir yn y paragraff.  Dehongliad llym o’r paragraff, fel y'i geiriwyd, yn gallu atal Aelodau rhag cymryd rhan mewn unrhyw benderfyniad sy'n effeithio ar eu ward tra mai bwriad y polisi sylfaenol oedd cyfyngu ar gwmpas y ddarpariaeth hon i benderfyniadau a wneir gan Gynghorwyr unigol wrth arfer swyddogaethau gweithredol.  Mae cael gwared ar y paragraff wedi osgoi’r amwysedd hwn.

·                     Mae'r rhwymedigaeth ar Aelod i roi gwybod am achos posibl o dorri'r Cod i'r Ombwdsmon wedi’i ddileu.  Mae'r gofyniad i roi gwybod am doriad o'r fath i'r Swyddog Monitro wedi’i gadw.

·                     Mae paragraff 15 o'r Cod Ymddygiad Enghreifftiol yn ymdrin â chofrestru diddordebau Aelodau ac fe'i diwygiwyd i egluro bod yn rhaid i unrhyw ddiddordeb a ddatgelir am y tro cyntaf gan Aelod gael ei gofnodi yn y gofrestr.  Yr eithriad ar gyfer Cynghorwyr Tref a Chymuned o'r gofyniad i gofrestru, o flaen llaw, yw cynnal rhai buddiannau ariannol ac eraill, a restrir ym mharagraff 10 (2)(a) o'r Cod.

·                     Trosglwyddodd Deddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013 y cyfrifoldeb am gynnal y gofrestr o ddatgan cysylltiad Aelodau'r Cynghorau Tref a Chymuned gan Swyddog Monitro y Cyngor Sir ar gyfer yr ardal at "Swyddog Priodol" pob Cyngor Tref a Chymuned o 1 Mai, 2015. Mae'r newidiadau hyn yn cael eu hadlewyrchu yn y Cod Enghreifftiol newydd ym mharagraffau 15(3) a 15(6).

Mae’r Gweinidog dros Wasanaethau Cyhoeddus hefyd wedi gweithredu’r Rheoliadau Llywodraeth Leol (Ymchwiliadau, Gollyngiadau ac Atgyfeirio Pwyllgorau Safonau) (Cymru) (Diwygio) 2016. Mae'r Rheoliadau hyn wedi gwneud nifer o ddiwygiadau technegol i reoliadau eraill sy'n ymwneud â'r agenda foesegol.  Byddai Awdurdodau Lleol yn gallu sefydlu Pwyllgorau Safonau ar y Cyd petaent yn dymuno gwneud hynny.  Byddai Pwyllgorau Safonau (PS) yn gallu gohirio cyhoeddi agendâu yn gysylltiedig â'u hystyriaeth o ymchwiliad camymddwyn.  Roedd hyn eisoes yr arfer ar  ...  view the full Cofnodion text for item 4.