Agenda and draft minutes

Cyn dechrau cyfarfod y Cyngor Llawn, cafwyd cyflwyniad gan gynrychiolwyr o Ganolfan Cyngor ar Bopeth (CAB) Sir Ddinbych i bwysleisio'r gwaith a wnaed gan y staff yn ymwneud â Dyled.  Roedd tîm CAB Sir Ddinbych yn ddiweddar wedi ennill gwobr "Tîm Dyled y Flwyddyn y DU" ac roeddent yn ail yn y "Categori Menter Newydd Orau".

 

Y cynrychiolwyr a oedd yn bresennol oedd fel a ganlyn:

 

·        Lesley Powell, Prif Swyddog Gweithredol

·        Paul Roberts, Rheolwr Cyngor am Arian

·        Colette Tamblyn, Uwch Weithiwr Achos

 

Rhoddwyd llongyfarchiadau oddi wrth y Cyngor Llawn i gynrychiolwyr y CAB gan eu bod yn falch o wybod bod gan Sir Ddinbych y CAB gorau yn y DU.

 

 

Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

 

Datganodd y Cynghorwyr Cheryl Williams, Stuart Davies, Barbara Smith, Bobby Feeley, Gwyneth Kensler, Hugh Evans, Paul Penlington, Gareth Sandilands a Huw Jones gysylltiad personol yn Eitem 8 - Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol.

 

 

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B (4) Deddf Llywodraeth Leol, 1972.

 

Dim materion brys.

 

 

Yn y fan hon, eglurodd y Pennaeth Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd, o fewn y Cyfansoddiad, y gallai Aelod ofyn cwestiwn, ar yr amod eu bod wedi rhoi dau ddiwrnod gwaith o rybudd o'r cwestiwn i’r Prif Weithredwr.  Ni fyddai'r cwestiwn ar gyfer trafodaeth.  Byddai'r Cynghorydd yn cael gofyn y cwestiwn, byddai ymateb llafar neu ysgrifenedig yn cael ei roi a byddai'r Cynghorydd wedyn yn cael y cyfle i roi ateb ar lafar os oes angen.

 

Gofynnodd y Cynghorydd Meirick Lloyd Davies y cwestiwn canlynol:

 

Rheol Sefydlog (8) Cwestiynau gan Aelodau

Is adran (8:2) a (8:3)

 

Wedi derbyn cwynion ein bod fel Sir yn gwrthod cludiant taladwy o Lanrhaeadr ger Dinbych, Llandyrnog, Saron a Prion.

Llythyr oddi wrth Brif Athro Ysgol Gymraeg Glan Clwyd, Martin Davies, a’r Llywodraethwyr yn datgan pryder am y ffordd haearnaidd mae’r Sir yn darllen eu Rheolau Cymorth Addysg Mai 2014.

1)    A fu cyfarfod rhwng y Pennaeth Addysg a Llywodraethwyr Ysgol Glan Clwyd?

2)    Beth oedd y canlyniadau?

3)    Disgrifir o dan Cludiant:- “mynychu eu hysgol ADDAS agosaf”.  Ysgol gyflawn Gymraeg yw Glan Clwyd.  Ysgol Brynhyfryd, rhannol Gymraeg (ffrwd Gymraeg at 80%). Cais y rhieni yw addysg gwbl Gymraeg mewn awyrgylch hollol Gymreig, yn cynnwys Cerddoriaeth, Côr, Mabolgampau ayyb.

Pam eich bod yn gwarafun y plant yr ysgol sydd yn cyflwyno hyn, sef Ysgol Glan Clwyd trwy beidio â darparu cludiant taladwy gan y Sir?

 

Ymatebodd yr Aelod Arweiniol dros Addysg, y Cynghorydd Eryl Williams fod Ysgol Glan Clwyd ac Ysgol Brynhyfryd yn cael eu henwi fel ysgolion cyfrwng Cymraeg ym Mholisi’r Cyngor ac roedd y ddau'n cyrraedd y safon o ran addysg Gymraeg.  Byddai cyfarfod yn cael ei alw yn dilyn y Cabinet ddydd Mawrth, 24 Mehefin, 2014.  Gwahoddwyd yr holl Gynghorwyr i fod yn bresennol.  Byddai swyddogion yn bresennol i ymateb i'r cwestiwn a godwyd.

 

Gofynnodd y Cynghorydd Meirick Lloyd Davies am ymateb i bob cwestiwn.

 

Eglurodd y Cynghorydd Eryl Williams na allai roi ymateb ond byddai ymateb yn dod i law yn y cyfarfod ar 24 Mehefin 2014.

 

Cadarnhaodd y Pennaeth Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd y byddai ymateb ysgrifenedig yn dilyn.

 

 

Nodi ymrwymiadau dinesig a ymgymerwyd gan Gadeirydd y Cyngor (copi ynghlwm).

 

 

Roedd rhestr o ymrwymiadau dinesig a wnaed gan y Cadeirydd blaenorol a'r Cadeirydd presennol ynghyd â'r Is‑gadeirydd ar gyfer y cyfnod 26 Ebrill 2014 - 27 Mai 2014 wedi ei dosbarthu cyn y cyfarfod.

 

Hysbysodd y Cadeirydd yr aelodau am Ras Gyfnewid Baton y Frenhines a oedd wedi digwydd yn y Rhyl yn ddiweddar.  Roedd y digwyddiad wedi bod yn hynod lwyddiannus, gan ddenu nifer fawr o bobl i'r Rhyl.

 

Estynnodd y Cadeirydd ei ddiolch i Garry Davies, Swyddog Cefn Gwlad (Gogledd) a'i Dîm hefyd, am y gwaith y maent wedi ei wneud yng nghyfleuster Marsh Tracks yn y Rhyl.

 

PENDERFYNWYD derbyn y rhestr o ymrwymiadau dinesig a gynhaliwyd ar ran y Cyngor gan y Cadeirydd a'r Is-Gadeirydd, a nodi sylwadau'r Cadeirydd.

 

 

Derbyn cofnodion cyfarfod y Cyngor Sir a gynhaliwyd 13 Mai 2014 (copi ynghlwm).

 

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Cyngor a gynhaliwyd ar 13 Mai 2014.

 

Cododd y Cynghorydd Meirick Lloyd Davies y mater o beidio â derbyn unrhyw wybodaeth ynglŷn â chymharu cyflogau yn San Steffan a Chaerdydd a godwyd yn y cyfarfod a gynhaliwyd ar 13 Mai 2014. 

 

 Cadarnhaodd y Prif Weithredwr y byddai'n dosbarthu’r wybodaeth i'r aelodau cyn diwedd yr wythnos.  Rhoddwyd ymddiheuriadau gan nad oedd wedi sylweddoli bod y wybodaeth wedi bod yn ofynnol ar gyfer y cyfarfod ar 10 Mehefin 2014.

 

Y Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts - Eitem 10.  Yn ystod y cyflwyniad roedd y Cynghorydd Hilditch-Roberts wedi cyfeirio at aelodau sy'n mynychu rhan yn unig o gyfarfodydd ac nid oedd wedi ei nodi yn y cofnodion.

 

PENDERFYNWYD derbyn cofnodion cyfarfod y Cyngor a gynhaliwyd ar 13 Mai 2014 fel cofnod cywir yn amodol ar yr uchod.

 

 

Ystyried adroddiad gan y Rheolwr Prosiect, Cynhwysiant Ariannol Gyda’n Gilydd, (copi ynghlwm) i roi gwybodaeth i Aelodau o'r Cyngor ynglŷn â phrosiect Cynhwysiant Ariannol Gyda'n Gilydd.

 

 

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Cwsmeriaid a Chymunedau, y Cynghorydd Hugh Irving, adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i ddarparu gwybodaeth i aelodau ynglŷn â'r Prosiect Cynhwysiant Ariannol Gyda’n Gilydd (FIT) ac i annog aelodau'r Cyngor i gymryd rhan yn un o'i sesiynau codi ymwybyddiaeth cynhwysiant ariannol, fel eu bod nhw, yn eu tro, yn gallu cynnig mwy o gymorth i etholwyr lleol.

 

Roedd FIT yn brosiect Bwrdd Gwasanaethau Lleol Conwy a Sir Ddinbych a ariennir ac a gefnogir gan Gronfa Gymdeithasol Ewrop drwy Lywodraeth Cymru.  Roedd y prosiect yn ceisio mynd i’r afael â thlodi drwy ddatblygu, cydlynu a hybu gwasanaethau cynhwysiant ariannol o fewn sefydliadau Bwrdd Gwasanaethau Lleol ar draws Conwy a Sir Ddinbych.

 

Rhoddodd Rheolwr Prosiect Cynhwysiant Ariannol Gyda'n Gilydd gyflwyniad ar y Prosiect er gwybodaeth i'r Aelodau. 

 

Nod Prosiect FIT oedd sicrhau bod pawb yn cael cyfle i gael y cyngor, y gwasanaethau a’r nwyddau ariannol y mae eu hangen i gymryd rhan lawn mewn cymdeithas. 

 

Roedd Llywodraeth Cymru wedi nodi'r pum thema allweddol a ganlyn:

 

·        Mynediad i wasanaethau ariannol prif ffrwd

·        Gallu ariannol (gan gynnwys cynhwysiad digidol)

·        Cyngor hygyrch ar arian a dyled

·        Cynyddu incwm (gan gynnwys effeithlonrwydd ynni)

·        Mynediad i gredyd a benthyciadau fforddiadwy

 

Un amcan allweddol o’r Prosiect fu darparu’r wybodaeth a’r adnoddau cynhwysiant ariannol sydd eu hangen ar o leiaf 1000 o staff rheng flaen yn sefydliadau partner y BGLl i rymuso pobl y maent yn dod i gysylltiad â nhw i gael eu cynnwys yn ariannol.

 

I wneud hyn, byddai Prosiect FIT yn darparu sesiynau codi ymwybyddiaeth i unrhyw un sy'n gweithio yn y rheng flaen a allai helpu i ddarparu gwybodaeth am, neu wneud atgyfeiriadau o safon ar gyfer cyngor manwl yn ymwneud â chynhwysiant ariannol.

 

Byddai'r Prosiect yn adeiladu etifeddiaeth o gamau gweithredu o fewn sefydliadau partner BGLl a fyddai'n anelu at ymgorffori arfer cynhwysiant ariannol unwaith y bydd y Prosiect yn dod i ben ym mis Rhagfyr 2014.

 

Nod y Prosiect ataliol hwn oedd mynd i'r afael â thlodi yn y gymuned drwy helpu staff rheng flaen i gynorthwyo pobl i reoli yn well mewn hinsawdd economaidd heriol.

 

Roedd dwy sesiwn Codi Ymwybyddiaeth wedi eu trefnu yn benodol ar gyfer Cynghorwyr o ddwy awr y sesiwn:

 

·        Dydd Iau, 19 Mehefin, 2014 - Y Rhyl; a

·        Dydd Mawrth, 14 Hydref, 2014 - Rhuthun

 

Cynhaliwyd trafodaeth fanwl am y materion canlynol:

 

·        Roedd Prosiect FIT yn gweithio'n agos gyda'r Undebau Credyd.  Byddai cyfraddau llog gormodol sy’n daladwy i Gwmnïau Benthyciadau Diwrnod Cyflog yn cael eu hamlygu i bobl i sicrhau eu bod yn ymwybodol o'r ad-daliadau uchel gofynnol.

·        Byddai gwerthusiadau o'r Prosiect yn cael eu gwneud gan werthuswyr allanol a hefyd Llywodraeth Cymru.

·        Roedd y Prosiect yn gweithio gyda Choleg Llandrillo i annog staff a thiwtoriaid i fynychu'r sesiynau er mwyn galluogi cyngor i gael ei drosglwyddo i'r myfyrwyr.  Nid oedd y Prosiect yn gallu darparu cyngor uniongyrchol i fyfyrwyr.

 

Cadarnhaodd y Rheolwr Prosiect y byddai'n dosbarthu i’r holl Gynghorwyr, restr o wasanaethau Cyngor Sir Ddinbych a oedd wedi cynorthwyo’r Prosiect.    Byddai hefyd yn rhoi gwybod i’r holl Gynghorwyr am gost pob Sesiwn Codi Ymwybyddiaeth yn dilyn y cyfarfod gan nad oedd y wybodaeth hon ganddi wrth law yn y cyfarfod.

 

Dywedodd y Prif Weithredwr y byddai'n hanfodol canfod a oedd Cyngor Sir Ddinbych yn gwneud digon gydag ysgolion i godi ymwybyddiaeth o gyllidebu ac arbedion ac ati.

 

PENDERFYNWYD fod y Pwyllgor yn nodi’r adroddiad yn amodol ar yr uchod.

 

 

 

Ar yr amser hwn (11.15 a.m.) cafwyd toriad am 15 munud

 

Ailddechreuodd y cyfarfod am 11.30am.

 

 

 

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Gwella Busnes a Moderneiddio (copi'n amgaeedig) i ddarparu gwybodaeth i Aelodau am Adroddiad Gwella Blynyddol y Cyngor.

 

 

Cyflwynodd Gwilym Bury o Swyddfa Archwilio Cymru Adroddiad Gwella Blynyddol 2013/14 (a ddosbarthwyd yn flaenorol) ynghyd â chyflwyniad i ddarparu gwybodaeth i'r Aelodau.

 

O dan y Mesur Llywodraeth Leol, mae Swyddfa Archwilio Cymru yn adolygu cynnydd y Cyngor bob blwyddyn tuag at gyflawni ei amcanion a'i ragolygon ar gyfer parhau i wella yn ystod y flwyddyn i ddod.

 

Yn gyffredinol, roedd hwn wedi bod yn adroddiad cadarnhaol iawn.  Roedd yr adroddiad wedi tynnu sylw at feysydd lle y gellid gwneud gwelliannau pellach, ond nid oedd unrhyw argymhellion pellach yn yr adroddiad.

 

Eglurodd Gwilym Bury fod yr adroddiad mewn tair prif adran:

 

·        Asesiad o berfformiad y Cyngor ar gyfer 2012/13;

·        Trefniadau'r Cyngor ar gyfer hunan-arfarnu perfformiad 2012-13;

·        Trefniadau'r Cyngor ar gyfer cynllunio gwelliant 2013/14.

 

Cafwyd trafodaeth bellach a chodwyd y pwyntiau canlynol:

 

·        Roedd y Cyngor wedi helpu llawer o bobl rhag bod yn ddigartref ond roedd ei waith er mwyn sicrhau mynediad at dai fforddiadwy wedi bod yn llai effeithiol.  Nid oedd perfformiad yn y ddwy flynedd flaenorol wedi cyrraedd y targedau a osodwyd.  Roedd y ganran o dai fforddiadwy wedi ei gosod gan y sir ar 30%, ond roedd yr Arolygydd Cynllunio wedi lleihau’r swm i 10%.  Fodd bynnag, roedd yr Arolygydd Cynllunio wedi datgan os byddai prisiau tai wedi cynyddu o fwy na 10% o 2009, gallai’r Awdurdod Lleol wneud cais i ganran uwch o adeiladau newydd i fod yn dai fforddiadwy;

·        Roedd holl stoc tai Sir Ddinbych yn awr yn cwrdd â Safon Ansawdd Tai Cymru;

·        Roedd cyflwr y rhan fwyaf o ffyrdd “A” a “B” o fewn Sir Ddinbych wedi gwella, ond ni fu llawer o gynnydd gyda ffyrdd “C” ac roedd 13.9% mewn cyflwr gwael o hyd;

·        Parhaodd y Cyngor i wella lles ei ddinasyddion mwyaf diamddiffyn.  Amlygodd AGGCC newidiadau cadarnhaol ar draws y gwasanaethau i oedolion a gwasanaethau i blant, a oedd wedi bod yn gadarnhaol iawn.  Yr un maes sy'n peri pryder oedd y gwasanaeth ar gyfer Plant sy'n Derbyn Gofal.  Roedd asesiadau iechyd a gwiriadau deintyddol yn un o'r rhai isaf yng Nghymru, ond mae hyn wedi ei gydnabod fel maes i'w wella.

·        Roedd y Cyngor yn gweithio’n effeithiol gyda'i bartneriaid busnes i ddarparu mentrau sy'n cefnogi'r economi leol.  Mae hefyd wedi gwneud cynnydd wrth ddatblygu cynlluniau cynaliadwy ar gyfer ariannu prosiectau yn y dyfodol yn dilyn y cais aflwyddiannus am gyllid gan Lywodraeth Cymru o'r Gronfa Llefydd Llewyrchus Llawn Addewid i gefnogi mentrau yn y Rhyl.

·        Roedd perfformiad disgyblion mewn ysgolion uwchradd yn 2013 wedi bod yn gymysg.   Yng Nghyfnod Allweddol 3, roedd cyfran y disgyblion 14 oed sy’n ennill y dangosydd pwnc craidd, fel a fesurwyd gan asesiadau athrawon, wedi bod yn is na chyfartaledd Cymru ym mhedair o'r pum mlynedd flaenorol.  Roedd mater Addysg Cyfnod Allweddol 3 yn un yr oedd y Prif Weithredwr ac aelodau yn gofyn iddo fod yn hysbys nad oeddent yn cytuno arno.  Cytunwyd, fodd bynnag, bod angen cynnydd pellach yng Nghyfnod Allweddol 3.

·        Roedd y Cyngor wedi gweithio'n effeithiol i gadw amgylchedd Sir Ddinbych yn ddeniadol, ond roedd wedi bod yn ofynnol gwneud gwaith pellach i leihau achosion o dipio anghyfreithlon a gwella boddhad preswylwyr.  Roedd camau cadarnhaol wedi bod yn digwydd i wella'r materion hyn.

·        Roedd effeithlonrwydd wedi ei ddarparu i foderneiddio gwasanaethau, ond bu diffyg cynnydd gan y gwasanaeth Adnoddau Dynol Corfforaethol wrth gyflawni ei dargedau mewnol allweddol yn ystod 2012/2013.  Nododd arolygon staff fod morâl ymhlith y Gwasanaeth AD Corfforaethol yn isel.  Nododd adroddiad archwilio mewnol diweddar fod cynnydd yn cael ei wneud wrth fynd i'r afael â meysydd allweddol ar gyfer gwella.

·        Roedd y Cyngor wedi cymryd camau i asesu ei  ...  view the full Cofnodion text for item 8.

Ystyried adroddiad gan yr Arbenigwr Cyflogau a Gwobrwyo (copi'n ynghlwm) er mwyn i’r Cyngor llawn allu mabwysiadu Polisi Disgresiynau Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol.

 

 

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Moderneiddio a Pherfformiad, y Cynghorydd Barbara Smith, Adroddiad Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol (CPLlL) (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i’r Cyngor llawn i fabwysiadu Polisi Disgresiwn Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol.

 

Roedd y rheoliadau newydd yn ei gwneud yn ofynnol i bob cyflogwr y cynllun adolygu eu datganiadau polisi pensiwn disgresiwn presennol a chyhoeddi datganiadau newydd yn effeithiol o 1 Ebrill 2014.  Roedd wedi bod yn ofyniad bod y Datganiad Polisi Disgresiwn yn cael ei gytuno a'i gyhoeddi erbyn 1 Gorffennaf 2014.

 

Roedd y prif newidiadau i'r Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol o fis Ebrill 2014 wedi eu cynnwys yn yr adroddiad.

 

Roedd y newidiadau i'r Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol wedi eu cyflwyno yn ddiweddar yn y Cydbwyllgor Ymgynghorol Lleol, lle penderfynwyd argymell i'r Cyngor Llawn i'w fabwysiadu.

 

Yn dilyn trafodaeth fer:

 

PENDERFYNWYD bod y disgresiwn a nodwyd yn yr adroddiad a'r polisi yn cael ei fabwysiadu gan y Cyngor Llawn.

 

 

Ar y pwynt hwn, hysbysodd y Cadeirydd yr aelodau o ymddeoliad y Pennaeth Adnoddau Dynol Strategol, Linda Atkin.  Diolchwyd i Linda am ei gwaith caled a wnaed ar ran Cyngor Sir Ddinbych a dymunwyd Pob Lwc iddi yn ei hymddeoliad.

 

 

 

Ystyried adroddiad gan Reolwr y Gwasanaethau Democrataidd (copi ynghlwm) er mwyn i’r Cyngor Llawn allu penodi Cadeirydd a deg o aelodau eraill i'r Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd ar gyfer 2014/2015. Mae’r adroddiad hefyd yn manylu ar sefyllfa’r Pwyllgorau eraill er mwyn rhoi gwybod i'r Aelodau am y camau sydd eu hangen eu cymryd i gynnal cydbwysedd gwleidyddol y Pwyllgorau.

 

 

Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i’r Cyngor Llawn benodi’r Cadeirydd a deg aelod arall i'r Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd ar gyfer 2014/2015.  Hefyd yn manylu ar newidiadau i aelodaeth Pwyllgorau'r Cyngor.

 

Roedd Adran 11 o Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011, yn ei gwneud yn ofynnol i'r Cyngor benodi Cadeirydd ac aelodau'r Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd.  Nid oedd unrhyw aelodau cyfetholedig.  O dan y Mesur, ni allai fod dim mwy nag un aelod o'r Cabinet ar y Pwyllgor (nad oedd yn gallu bod yn Arweinydd). 

 

Yng nghyfarfod y Cyngor ym mis Mai 2012, cytunwyd na fyddai'r aelodaeth yn cynnwys aelodau o'r Cabinet.

 

Cafodd y Cynghorydd Barry Mellor ei enwebu fel Cadeirydd, a gafodd ei gynnig a'i eilio.   Cytunwyd bod yr aelodaeth bresennol yn aros.

 

PENDERFYNWYD  bod y Cyngor yn penodi'r Cadeirydd, y Cynghorydd Barry Mellor, a deg aelod arall i'r Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd ar gyfer 2014/2015.

 

 

Ystyried Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cyngor (copi ynghlwm).

 

Cyflwynodd Pennaeth y Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd Raglen Gwaith i'r Dyfodol y Cyngor (dosbarthwyd eisoes).

 

Tynnwyd sylw at y dyddiadau ar gyfer y Gweithdai’r Gyllideb sydd ar ddod ac anogwyd aelodau i fynychu.

 

PENDERFYNWYD yn amodol ar yr uchod y dylid cymeradwyo a nodi Rhaglen Gwaith i'r Dyfodol y Cyngor.

 

 

 

DAETH Y CYFARFOD I BEN AM 1.30 P.M.