Agenda and draft minutes

Ni dderbyniwyd unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu ragfarnus mewn unrhyw fusnes a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Datganodd y Cynghorydd Hugh Irving fuddiant personol yn Eitem 5 ar yr Agenda gan ei fod yn derbyn pensiwn bychan o Gynllun Pensiwn Clwyd.

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol ag Adran 100B(4) o Ddeddf Llywodraeth Leol, 1972.

Dim eitemau brys.

(i)        Cadarnhaodd y Cynghorydd Rhys Thomas agor Gorsaf Heddlu ym Mhrestatyn yn y dyfodol. Cyfeiriodd y Cynghorydd Thomas at y Rhybudd o Gynnig a gyflwynwyd gan y Cynghorydd Hugh Irving yn 2023 a oedd wedi’i gefnogi gan y Cyngor Llawn i roi pwysau ar yr Awdurdodau angenrheidiol a Heddlu Gogledd Cymru i adfer gorsaf heddlu ym Mhrestatyn. Roedd nifer o gyfarfodydd wedi eu cynnal a'r wythnos flaenorol, cymeradwyodd Bwrdd Strategol yr Heddlu gynllun ar gyfer gorsaf heddlu Prestatyn. Byddai adroddiad llawn i Grŵp Aelodau Ardal Prestatyn yn cael ei gyflwyno ym mis Chwefror.

(ii)        Dywedodd y Cynghorydd Terry Mendies wrth yr aelodau bod Arriva wedi terfynu gwasanaeth bws 51 i bentref Llandegla ar 12 Ionawr 2024. Bellach mae cadarnhad fod Arriva wedi adfer gwasanaeth sgerbwd i’r pentref. Diolchodd y Cynghorydd Mendies i'r Cynghorydd Barry Mellor a hefyd i Sara Palmer am gynorthwyo i ddod o hyd i ateb i'r mater.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Cyngor Sir a gynhaliwyd ar 14 Tachwedd 2023 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Cyngor Llawn a gynhaliwyd ar 14 Tachwedd 2023.

Materion yn Codi -

Tudalen 9 – Dywedodd y Cynghorydd Chris Evans nad oedd wedi derbyn ymateb ysgrifenedig i'w gwestiwn hyd yma.

Tudalen 11 – Dywedodd y Cynghorydd Kelly Clewett y gellid ychwanegu'r Asiantaeth Adfer Caethiwed at y gofrestr Un Pwynt Mynediad gan nad oedd hyn wedi'i gadarnhau yn y cofnodion.

PENDERFYNWYD, yn amodol ar yr uchod, cadarnhau cofnodion y Cyngor Llawn a gynhaliwyd ar 14 Tachwedd 2023 fel cofnod cywir.

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyllid (copi ynghlwm) sy'n nodi goblygiadau Setliad Ariannu Dros Dro Llywodraeth Cymru ar gyfer Llywodraeth Leol 2024/25 a chynigion i osod cyllideb gytbwys ar gyfer 2024/25.

Cyflwynodd y Cynghorydd Gwyneth Ellis, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, adroddiad Cyllideb y Cyngor 2024/25 (a gylchlythyrwyd yn flaenorol).

Roedd yr adroddiad yn nodi goblygiadau Setliad Ariannu Dros Dro Llywodraeth Cymru (LlC) ar gyfer Llywodraeth Leol 2024/25 a’r cynigion i osod cyllideb gytbwys ar gyfer 2024/25.

Roedd yn ofynnol yn gyfreithiol i'r Cyngor osod cyllideb gytbwys y gellid ei chyflawni cyn dechrau pob blwyddyn ariannol a gosod lefel canlyniadol Treth y Cyngor er mwyn caniatáu i filiau gael eu hanfon at drigolion.

Roedd dyletswydd statudol ar y Pennaeth Cyllid ac Archwilio (Swyddog Adran 151) i adrodd i’r Cyngor Llawn, ar adeg ystyried y gyllideb a gosod Treth y Cyngor, ar gadernid yr amcangyfrifon cyllidebol a digonolrwydd y cronfeydd ariannol wrth gefn. .

Roedd yr heriau ariannol digynsail a oedd yn wynebu’r cyngor, ynghyd â’r holl awdurdodau lleol eraill, yn golygu bod angen proses wahanol i bennu’r gyllideb ac roedd wedi bod yn broses hynod o anodd ac anghyfforddus. Diolchodd y Cynghorydd Ellis i bawb a gymerodd ran yn y broses honno a oedd wedi arwain at gyflwyno cyllideb gytbwys.

Darparodd y Cynghorydd Ellis a’r Pennaeth Cyllid ac Archwilio drosolwg o broses y gyllideb a’r sefyllfa ariannol ddiweddaraf ac ymhelaethodd ar y cynigion i’w hystyried i osod y gyllideb ar gyfer 2024/25. Yn gryno, roedd y setliad amodol wedi arwain at gynnydd arian parod o 3.6% (£6.720m) ac yn dilyn addasiad sylfaen treth gyngor roedd yn uwch na’r gymhariaeth arian parod ar 3.7% (o gymharu â chyfartaledd Cymru o 3.1%) gyda setliad terfynol disgwylir yn gynnar ym mis Mawrth. Roedd y setliad yn cynnwys yr holl godiadau cyflog ar gyfer swyddi addysgu a swyddi nad ydynt yn swyddi addysgu a chyfrifoldeb i dalu'r Cyflog Byw Gwirioneddol i weithwyr gofal. Roedd pwysau o £24.682m wedi'u nodi a chynhyrchodd y setliad dros dro £6.720m gan adael bwlch ariannu o £17.962m gyda chynigion i bontio'r bwlch hwnnw wedi'u nodi yn yr adroddiad ac a eglurwyd ymhellach yn y cyfarfod. Cynigiwyd codiad Treth y Cyngor o 8.23% ynghyd ag 1.11% ychwanegol (newid i'r ffigwr dangosol o 1.3% yn yr adroddiad) ar gyfer y cynnydd yn yr ardoll i Awdurdod Tân ac Achub Gogledd Cymru sy'n cyfateb i godiad cyffredinol o 9.34% i'w gynhyrchu. £7.580m o refeniw ychwanegol.

Tynnwyd sylw hefyd at y defnydd arfaethedig o gronfeydd wrth gefn a glustnodwyd i gynorthwyo gyda gosod y gyllideb. Roedd y risgiau o beidio â chyflawni cyllideb gytbwys hefyd wedi'u nodi ynghyd â mesurau lliniaru a gwaith pellach sydd ei angen yn y dyfodol. Roedd y rhagolygon ariannol tymor canolig yn edrych yr un mor heriol.

Cadarnhaodd y Prif Weithredwr, Graham Boase, i'r Cyngor Llawn mai hon fyddai'r gyllideb anoddaf a mwyaf heriol yr oedd yn rhaid i aelodau ei gosod ac y byddai'r gyllideb hefyd yn anodd yn y blynyddoedd i ddod. Roedd gwaith wedi'i wneud i gynorthwyo ysgolion a hefyd i ddarparu £10 miliwn ychwanegol ar gyfer gofal cymdeithasol.

Roedd gwaith yn cael ei wneud ar draws pob maes gwasanaeth i chwilio am arbedion ac effeithlonrwydd tra'n cyfyngu ar yr effaith ar wasanaethau.

Roedd Gweithdai Cyllideb wedi'u cynnal i ymgysylltu â'r holl aelodau. Cadarnhaodd y Prif Weithredwr ei ymrwymiad i barhau i ymgysylltu ag aelodau trwy Weithdai Cyllideb a chyfarfodydd fideo.

Gofynnwyd i Arweinwyr Grwpiau annerch y cyfarfod.

Siaradodd y Cynghorydd Jason McLellan ar ran y Grŵp Llafur. Diolchwyd i Liz Thomas, Pennaeth Cyllid, Steve Gadd a'r tîm gan eu bod i gyd wedi gweithio'n galed iawn gyda'r gyllideb.

Cytunwyd y bu'n broses hir a sefyllfa ddigynsail yr oedd Awdurdodau Lleol ynddi. Nid oedd yr un aelod eisiau pleidleisio dros doriadau a  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ar y pwynt hwn (12:40pm) cafwyd egwyl o 20 munud

Ailgynullodd y cyfarfod am 1.00 p.m

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyllid (copi ynghlwm) ar gyfer mabwysiadu Rheoliadau Cynlluniau Gostyngiadau’r Dreth Gyngor Cymru Gyfan a Gofynion Rhagnodedig (Cymru) 2013 a Chynlluniau Gostyngiadau’r Dreth Gyngor Cymru Gyfan (Gofynion Rhagnodedig a Chynllun Diofyn) (Diwygio) (Cymru) 2024.

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Gyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, y Cynghorydd Gwyneth Ellis, adroddiad Cynllun Gostyngiadau’r Dreth Gyngor 2024/25 (a gylchlythyrwyd yn flaenorol).

O 31 Mawrth 2013 daeth budd-dal y dreth gyngor i ben ac roedd y cyfrifoldeb am ddarparu cymorth ar gyfer y dreth gyngor a’r cyllid sy’n gysylltiedig ag ef wedi’i drosglwyddo i Lywodraeth Cymru.

Roedd Llywodraeth Cymru wedi cwblhau'r ddwy set o reoliadau blynyddol ar 19 Ionawr 2024 ac roedd yn ofynnol i Reoliadau Cynlluniau Gostyngiadau'r Dreth Gyngor a Gofynion Rhagnodedig (Cymru) 2013 a diwygiadau 2024 gael eu mabwysiadu erbyn 31 Ionawr 2024.

Cynigiwyd ac eiliwyd adroddiad Cynllun Gostyngiadau’r Dreth Gyngor 202425 a chytunwyd yn unfrydol drwy godi dwylo.

PENDERFYNWYD –

(i) Bod aelodau’n mabwysiadu Rheoliadau Cynlluniau Gostyngiadau’r Dreth Gyngor a Gofynion Rhagnodedig (Cymru) 2013 a Rheoliadau Cynlluniau Gostyngiadau’r Dreth Gyngor (Gofynion Rhagnodedig a Chynllun Diofyn) (Diwygio) (Cymru) 2024 mewn perthynas â blwyddyn ariannol 2024/25.

(ii) Bod yr aelodau'n cymeradwyo'r elfennau dewisol o'r cynllun, a ddangosir yn adran 4.4, ar gyfer blwyddyn ariannol 2024/25.

Ystyried rhaglen waith i’r dyfodol y Cyngor a blaenraglen waith Gweithdy’r Cyngor (copi ynghlwm).

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Llywodraethu a Busnes, Gary Williams, Raglen Gwaith Cychwynnol y Cyngor a Rhaglen Gwaith Cychwynnol Gweithdy’r Cyngor.

PENDERFYNWYD nodi Rhaglen Gwaith Cychwynnol y Cyngor a Rhaglen Gwaith Cychwynnol Gweithdy'r Cyngor.

GORFFENNA Y CYFARFOD AM 1.10 PM